واکاوی تغییرات معنایی منظر شهری بر مبنای رویکرد نشانه‌شناسی (نمونه موردی، منظر کلان‌شهر کرج)

نویسندگان

چکیده مقاله:

شهر به مثابه یک متن، شبکه پیچیده‌ای از رمزگان‌های فرهنگی است که امکان خوانش را برای شهروندان فراهم می‌آورد. با چنین توصیفی، این متن، قابلیت بررسی در قالب رویکرد نشانه شناختی را داراست. بررسی‌ها نشان می‌دهد روندهایی که بعد از دوره مدرنیسم بر شهرها حاکم بوده، لایه‌های متنی آن را دچار تغییر و به دلیل تکیه بر عملکرد و نه ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و محیطی، از متن شهر بافت‌زدایی نموده است. ماحصل چنین رویکردی که تحت تأثیر روندهای مختلفی بوده است، تغییر در نوع نشانه (به عنوان ابزار تحلیل شهر به مثابه‌ی متن) می‌باشد. به عبارتی نشانه‌ها در متن شهر مدرن و سرمایه‌داری نه نشانه فرهنگی و قابل رمزگشایی توسط ناظر، بلکه به نشانه‌های کارکردی و بعضاً نشانه‌های نمادین تبدیل شده‌اند، موضوعی که بودریار از آن با عنوان «اقتصاد سیاسی نشانه» نام می‌برد. بدین ترتیب نشانه‌ها به پایین‌ترین سطح کارکردی خود تنزل یافته و در این صورت پایین‌ترین سطح معنا از محیط ادراک و تعلیق و تکثر معنا فراهم می‌شود. در این میان منظر شهر به‌عنوان اولین سطح تماس انسان و شهر، عرصه‌ای است که این تغییرات را می‌توان در آن به خوبی مشاهده و تحلیل نمود؛ بنابراین هدف این مقاله بررسی عوامل مؤثر بر روند بافت‌زدایی از منظر شهری و تبدیل نشانه‌ها در این متن به نشانه‌های کارکردی است. بدین ترتیب این مقاله پس از بررسی مفاهیم مرتبط با فضای اجتماعی، معنا و رویکرد نشانه‌شناسی و تدوین چارچوب مفهومی پژوهش، به بررسی منظر شهر در مقیاس کلان، به عنوان نمونه موردی می‌پردازد. بدین منظور نمونه‌هایی از ساخت‌وسازهای انجام شده در شهر کرج که از منظر کلان آن بافت‌زدایی کرده‌اند، بررسی و از منظر رویکرد نشانه شناختی و اقتصاد سیاسی نشانه نقد و تحلیل می‌شوند. نتایج نشان می‌دهد تکیه‌بر ابعاد کارکردی و نمادین و وجوه اقتصادی یا سیاسی، زمینه‌ی ظهور عناصر کالبدی را در منظر شهر فراهم آورده است که بدون هیچ هم‌آوایی با سایر لایه‌های متنی در منظر شهر، خوانش آن را با معضلاتی روبه‌رو کرده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

واکاوی تغییرات معنایی منظر شهری بر مبنای رویکرد نشانه شناسی (نمونه موردی، منظر کلان شهر کرج)

شهر به مثابه یک متن، شبکه پیچیده ای از رمزگان های فرهنگی است که امکان خوانش را برای شهروندان فراهم می آورد. با چنین توصیفی، این متن، قابلیت بررسی در قالب رویکرد نشانه شناختی را داراست. بررسی ها نشان می دهد روندهایی که بعد از دوره مدرنیسم بر شهرها حاکم بوده، لایه های متنی آن را دچار تغییر و به دلیل تکیه بر عملکرد و نه ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و محیطی، از متن شهر بافت زدایی نموده است. ماحصل چ...

متن کامل

روش مرمت منظر مناظر طبیعی بر مبنای رویکرد اکولوژی منظر

بیان مسئله :   مداخلات ناآگاهانه در مناظر طبیعی موجبات تنزل کیفی و اختلال در فرآیندهای اکولوژیکی این بسترها را فراهم‌ آورده ­است. از این رو بازیابی و ایجاد شرایط مناسب در مناظری طبیعی که دچار آشفتگی (اعم از طبیعی و غیر طبیعی) شده‌اند. در جهت بازیابی ارزش­‌های والای...

متن کامل

رویکردی بر آسیب شناسی شهری از منظر پدافند غیرعامل مطالعه موردی کلانشهر اهواز

ایمنی شهری یکی از اساسی‌ترین پیش‌فرض‌های جامعۀ جهانی برای برنامه‌ریزی انسان‌محور است؛ که پدافند غیرعامل در برابر الگوهای غالب خطرپذیری شهری از مهم‌ترین راهبردهای ایمن‌سازی فضاهای شهری می‌باشد. بر اساس اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و ترکیبی از روش‌های تحقیق توصیفی – تحلیلی به بررسی موضوع در کلانشهر اهواز پرداخته است. در این راستا جهت دست یابی به اهداف تحقیق از 32 متغیر، در...

متن کامل

سنجش تطبیقی تجربه ی منظر شهری میان مردم و طراحان شهری با رویکرد پدیدارشناسی(نمونه موردی: خیابان اصلی گوهردشت کرج)

منظر شهری مبین اولین سطح تماس انسان و پدیده شهر است و بخش قابل توجهی از عواطف و احساسات فرد را نسبت به شهر شکل می دهد. از آنجا که بخش اعظم توجه متخصصین شهری بر کیفیات کالبدی شهر می باشد، مسأله اصلی این پژوهش شناخت میزان نقش این عوامل در ادراک مردم از فضا بوده و در این جهت به دنبال شناخت تجربه زندگی مردم در شهر است. جهت شناسایی عناصر فیزیکی منظر شهری از دیدگاه متخصصین با مطالعات موردی، دسته بند...

رویکردی بر آسیب شناسی شهری از منظر پدافند غیرعامل مطالعه موردی کلانشهر اهواز

ایمنی شهری یکی از اساسی‌ترین پیش‌فرض‌های جامعۀ جهانی برای برنامه‌ریزی انسان‌محور است؛ که پدافند غیرعامل در برابر الگوهای غالب خطرپذیری شهری از مهم‌ترین راهبردهای ایمن‌سازی فضاهای شهری می‌باشد. بر اساس اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و ترکیبی از روش‌های تحقیق توصیفی – تحلیلی به بررسی موضوع در کلانشهر اهواز پرداخته است. در این راستا جهت دست یابی به اهداف تحقیق از 32 متغیر، در...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 1  شماره 1

صفحات  69- 84

تاریخ انتشار 2016-05-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023