هژمونی گفتمان شعر مأیوس در دهه هشتاد؛ مطالعهٔ موردی اشعار علیرضا آذر

نویسندگان

  • احسان فرزانه دانشجوی دکترای علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، ایران
  • سیدمجید حسینی استادیار علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده مقاله:

برمبنای نظریه و روش تحلیل گفتمان، بین معرفت و فرایندهای اجتماعی و تاریخی، پیوند ناگسستنی‌ وجود دارد. فرایندهای اجتماعی و تاریخی، شیوه‌های فهم انسان‌ها از جهان را خلق و دگرگون می‌کنند و ازسوی‌دیگر، از طریق شیوه‌های فهم جهان، هدایت می‌شوند. براین‌اساس، آثار ادبی و هنری، در خلأ تولید نمی‌شوند و با متن و بستر اجتماعی و تاریخی خود رابطه‌ای دوسویه دارند. در مقاله حاضر، گفتمانی که در سال‌های پایانی دهه 1380 در فضای شعر کشور هژمون شده است، با واکاوی اشعار علیرضا آذر ‌ـ‌به‌عنوان یکی از مطرح‌ترین عرضه‌کنندگان این گفتمان‌ـ‌ بررسی می‌شود و مؤلفه‌های چهارگانه آن (آرمان‌گریزی، ناامیدی، شخص‌محوری، و میل به خودکشی و انهدام خویشتن) در ارتباط با تحولات سیاسی و اجتماعی ایران از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون، تبیین می‌شود. تحلیل انتقادی به روش نورمن فرکلاف، چرایی و چگونگی مفصل‌بندی جهان به‌گونه‌ای خاص را در گفتمان اخیر توضیح می‌دهد و کارکرد ایدئولوژیک آن را در جاودانه نشان دادن مفاهیم محدود تاریخی نشان می‌دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بازنمایی سبک زندگی در سینمای دهه هشتاد

ایران از زمان پیدایش تا کنون و در ادوار مختلف تصاویر گوناگون متفاوت و گاه متناقضی از جامعه ایران به نمایش گذاشته است. جامعه ایرانی مانند همه جوامع درحال تحول در دهه‌های اخیر دچار دگرگونی در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شده است. یکی از متغیرهای اجتماعی برای فهم دگرگونی‌های معاصر ایران مفهوم سبک زندگی است. ما در این مقاله در وهله اول با بهره‌گیری از نظریه بازنمایی در جامعه‌شناسی هنر و در...

متن کامل

بازنمایی طلاق در سینمای دهه هشتاد ایران

در این مقاله، هدف ما پاسخ به این پرسش اساسی است که فیلم‌های سینمایی دهه هشتاد شمسی طلاق را چگونه بازنمایی و برساخت کرده‌اند؟ این پرسش در چارچوب نظریه بازنمایی مطرح شده و برای پاسخ به آن، 21 فیلم تولید شده در این دهه که مسئله طلاق محور اصلی روایت‌شان بود، به روش تحلیل محتوا  بررسی شده است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که فیلم‌های سینمایی ایرانی در خلال روایت‌های خود، کوشیده‌اند نوعی شناخت و دانش ...

متن کامل

تصویر زن در رمان دفاع مقدس دهه هشتاد

هدف این پژوهش، بررسی تصویر زنان در بیست رمان دفاع مقدس دهه هشتاد است. روش پژوهش تحلیل محتوای کمی و کیفی است. در بخش نخست شخصیت‌های زن رمان‌ها از جهت تعداد آنها، شخصیت اصلی، فعال و منفعل، پویا و ایستا، مثبت و منفی بررسی شده اند در ادامه نقش زنان در جنگ و نگرشهای آنها درباره این رویداد، آسیب‌پذیری‌شان از جنگ و تقابل زنان حامی فرهنگ ایرانی با زنان غربگرا بررسی شده است. در این داستان‌ها، زنان شخصیت...

متن کامل

بازنمایی سبک زندگی در سینمای دهه هشتاد

ایران از زمان پیدایش تا کنون و در ادوار مختلف تصاویر گوناگون متفاوت و گاه متناقضی از جامعه ایران به نمایش گذاشته است. جامعه ایرانی مانند همه جوامع درحال تحول در دهه های اخیر دچار دگرگونی در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شده است. یکی از متغیرهای اجتماعی برای فهم دگرگونی های معاصر ایران مفهوم سبک زندگی است. ما در این مقاله در وهله اول با بهره گیری از نظریه بازنمایی در جامعه شناسی هنر و در...

متن کامل

نوآوری های مضمونی در شعر جوان دهه ی هشتاد خراسان

بررسی نو آوریهای مضمونی درشعرجوان دهه ی هشتادخراسان این پژوهش پاسخ به ضرورتی تاریخی برای معرفی استعدادهای نوظهوروسرمایه های ارزشمند بعضا مغفول مانده ی شعروادب خراسان است.پژوهش مذکور؛ابتداباگزینش نه تن ازشاخص ترین چهره های شعرجوان دهه ی هشتاد خراسان بستری برای معرفی وشناخت بیشتر شعر این دوره فراهم کرده وسپس به بررسی نوآوریهای مضمونی درآثار شاعران یادشده پرداخته است . دراین پژوهش آثارچاپ شده وب...

15 صفحه اول

آسیب شناسی پژوهش در دهه هشتاد چهار "ت" مخرب

آدمی، اولا بالذات حیوان است و ثانیا بالاعرض انسان. براستی کدامین حق است؟ انسان حیوانی است ناطق؟ انسان حیوانی است متفکر؟ انسان حیوانی است مکلفﱠ؟ انسان حیوانی است محق؟ انسان حیوانی است مسئول؟ انسان حیوانی است مرگ آگاه؟ انسان حیوانی است پرسشگر؟ هر یک از جملات فوق نظری از انظار فیلسوفانی ست که عمر خویش را به تفکرۥ ، تفقدۥوتفلس گذرانیده اند. صحت، سقم و صوابی هریک از این گفتار و یا تلفیقی از آنان مور...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 4

صفحات  113- 139

تاریخ انتشار 2018-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023