همسانى و ناهمسانى‏ هاى عنصر "پیرنگ" در داستان‏ هاى قرآنى

نویسنده

چکیده مقاله:

تجزیه و تحلیل عناصر داستان‏هاى قرآنى، این حقیقت را آشکار مى‏سازد که مؤلّفه "پیرنگ"، به عنوان سامان‏دهنده اصلى روایت، در تمام داستان‏هاى قرآنى نیز تقریبا در تمام داستان‏هاى قرآنى وجود دارد. در این جُستار تلاش شده تا از طریق مقایسه و تطبیق میان "پیرنگ"هاى مستقلّ داستان‏هاى قرآنى، تقسیم‏بندى ویژه‏اى به دست آید تا راه شناخت مفاهیم ادبى و هنرى قرآن را بیش از پیش هموار سازد. از این رو ابتدا به معرّفى اجمالى عنصر "پیرنگ" در ادبیات داستانى و سپس به تقسیم‏بندى شکلى و ظاهرى "پیرنگ"، در داستان‏هاى قرآنى پرداخته‏ایم. در این نوع تقسیم‏بندى، "پیرنگ"هاى قرآن به انواعى چون بسیط و مرکّب، منظّم و نامنظّم و گسسته و پیوسته تفکیک مى‏شوند. پس از آن، داستان‏ها را با توجّه به اجزاى درون‏ساختارىِ "پیرنگ"، باهم مقایسه و وجود یا عدم هریک از اجزا را در آن‏ها بررسى نموده‏ایم. سرانجام سخن کوشیده‏ایم تا معلوم شود عدم حضور اجزاى ناکارآمد، باعث شده تا بافت درونى "پیرنگ" انسجام بیش‏ترى بیابد؛ امرى که علاوه بر جذب مخاطب، در حکمت‏آموزى آن نیز مؤثّر بوده‏است

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

دیدگاه هاى انسان شناختى قرآنى امام خمینى

 گزارشى از دیدگاه‌هاى قرآنى انسان شناختى امام خمینى است. نویسنده با طرح این نکته که انسان‌شناسى امام خمینى برایند روشهاى عرفانى، فلسفى و دینى در شناخت انسان است، نخست به ضرورت بحث انسان‌شناسى پرداخته دلایلى را براى آن اقامه مى‌کند. سپس دیدگاه‌هاى انسان شناختى امام خمینى را در فصل‌هاى دهگانه زیر توضیح مى‌دهد:  1- سیماى انسان در قصه آدم. در این بخش از تقدیر ازلى خروج آدم از بهشت، حقیقت شجره ممنو...

متن کامل

اندیشه هاى کلامى - قرآنى امام خمینى

 بررسى اندیشه‌هاى کلامى - قرآنى امام خمینى است. اندیشه‌هاى کلامى امام خمینى داراى ویژگى‌هایى است که آن را از سایر اندیشه‌هاى کلامى متمایز مى‌سازد. نویسنده، دیدگاه‌هاى امام خمینى را در رابطه با موضوعات متعدد کلامى با مقایسه با سایر دیدگاه‌ها مورد بررسى و ارزیابى قرار داده است نخست به مسأله توانایى عقل در شناخت خداوند و دیدگاه‌هاى موجود راجع‌به آن پرداخته است سپس برهان فطرت را با تفسیرهاى گوناگون...

متن کامل

معناباختگى در مجموعه داستان "سنگر و قمقمه‏ هاى خالى"

ادبیات معناباخته، یکى از جریان‏هاى ادبى معاصر است که بر پایه نگاه یأس آلود و بدبینانه نسبت به انسان و هستى شکل گرفته است. این جریان، تقریبا همزمان با غرب، در طىّ دو دوره استیلاى استبداد رضاشاه و بعد از آن در جریان وقوع کودتاى 28 مرداد 1332 و شکست جنبش ملى شدن صنعت نفت در ادبیات ایران مجال ظهور پیدا کرد. در داستان‏هاى بهرام صادقى، مؤلفه‏هاى معناباختگى به اشکال گوناگون بى‏هدفى، بى‏ایمانى، بى‏هویّتى...

متن کامل

تأثیرگذارى صحنه بر "شخصیّت" در داستان ‏هاى "مخزن‏ الأسرار نظامى"

تأثیر و تأثّر بین عناصر ساختارى داستان، به علّت آمیختگى ذاتى آن‏ها با یک‏دیگر، امرى طبیعى است، امّا در این میان، ارتباط بین برخى عناصر، از اهمیّت ویژه‏ترى برخوردار است؛ عنصر "شخصیّت" به عنوان یکى از اصلى‏ترین عناصر ساختارى داستان‏ها، معمولاً به نوعى خاص، با عنصر "صحنه" ارتباط مى‏یابد. "نظامى گنجوى" در کتاب "مخزن‏الأسرار" خود براى بیان مفاهیم عمیق اخلاقى و فلسفى، از فنّ داستان بهره گرفته، به همین دلیل...

متن کامل

باغ هاى اصفهان و جاذبه ‏هاى گردشگرى آن

اصفهان را به سبب زاینده‏ رود، مادى ‏ها و باغات آن از گذشته‏ هاى دور مى‏ شناخته ‏اند به طورى که براى بهره‏ مندى بهتر از این رود شیخ بهایى طومار قدیمى را اصلاح و تنظیم کرد و نتیجه آن سرسبزى و رونق روزافزون آن از دوران صفوى تا به امروز است. به طورى که در گوشه و کنار این شهر افسانه ‏اى باغات متنوعى ایجاد شده که شهره عام و خاص در کشور وجهان مى‏ باشد. ساکنان شهرها به دلایل متعدد از جمله یکنواختى فیزی...

متن کامل

پژوهشی بر عنصر پیرنگ

طرح یا پیرنگ یکی از عناصر پویا و زنجیره ای قصه ، نمایشنامه و شعر ( روایی) است . عناصر روایت وقتی پویایند که جزیس از پیرنگ روایت باشند . از میان عناصر گوناگون روایت بیرنگ اساسی ترین و با ثبات ترین عنصر آن است . هر سکانس و هر بخش روایت دارای بیرنگ است که خود شامل آغاز ، میانه و پایان است . در حقیقت ، یکی از دلایلی که روایت ها همواره خوشایند مردم بوده اند ، آراستگی و نظم و ترتیب درونی آن هاست . خ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 10

صفحات  109- 136

تاریخ انتشار 2013-02-19

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023