نگاهی تحلیلی- انتقادی به آرای جی.ئی.مور دربارۀ نسبت «شهود» با توجیه احکام اخلاقی
نویسنده
چکیده مقاله:
در این مقاله، کوشیده‌ام تا با روشی تحلیلی- انتقادی به این پرسش پاسخ دهم که از نظر مور، شهود اخلاقی چه نسبتی با توجیه احکام اخلاقی دارد؟ برای پاسخ‌گویی به این پرسش، با تفکیک دو معنای «شهود» در آرای مور، یعنی «ادراک بی‌واسطه و مستقیم خاصۀ "خوبی"» و «ادراک بی‌واسطه و مستقیم قضایای اخلاقی حاوی محمول "خوب"»، که آنها را شهود ش.(1) و شهود ش.(2) نامیدهام، بر اساس تعریف سنّتی «معرفت»- که خود مور هم بدان قائل بود- نشان داده‌ام که از نظر مور، شهود می‌تواند احکام اخلاقی را توجیه کند. در پایان بحثم از نسبت هر یک از دو معنای شهود با توجیه احکام اخلاقی، به ارزیابی آرای مور پرداخته‌ام. نتایج این مقاله عبارتند از: الف) شهود ش.(1) متضمّن و مستلزم «ارزش‌گذاری عاطفی» است؛ ب) شهود مذکور، معیاری برای فیصله بخشیدن به اختلاف نظرهای بنیادین اخلاقی فراهم نمی‌آورد؛ ج) شهود مذکور نمی‌تواند معرفت به بار آورد؛ د) شهود ش.(2)، به سبب بی‌دلیل بودن مدّعای مور دربارۀ «مطابق با واقع بودن» یا «ناظر به واقع بودن» قضایای اخلاقی حاوی محمول «خوب»، نمی‌تواند احکام اخلاقی را توجیه کند؛ ه) شهود مذکور چون دلیل مناسبی برای اعتقاد به بداهت ذاتی و صدق ضروری قضایای حاوی محمول «خوب» فراهم نمی‌سازد، نمی‌تواند احکام اخلاقی را توجیه کند.
منابع مشابه
شهود اخلاقی؛ معنا و توجیه
معرفت‌شناسان معاصر در مورد معنا و توجیه شهود و شهود اخلاقی دیدگاه‌های متفاوتی دارند. نگارنده در این نوشتار درصدد بررسی معنا و توجیه شهود اخلاقی است و این دیدگاه را می‌پذیرد که شهود اخلاقی گونه‌ای از نمود عقلانی است که محتوایی ارزشی دارد. این مقاله به این سؤال پاسخ می‌دهد که شهود اخلاقی چگونه سلسله توجیه باورهای اخلاقی را متوقف ساخته و باورهای مبنا را توجیه میکند؟ در این مقاله ابتدا به ویژگی‌ه...
متن کاملتقریری از آرای جی. ئی. مور دربارۀ نقش "شهود" در تشکیل تصوّرات و تصدیقات اخلاقی
یکی از پرسشهای اساسی دربارۀ شهودگروی اخلاقشناختی مور این است که شهودچه نقشی در تشکیل تصوّرات و تصدیقات اخلاقی ایفا میکند. در این مقاله با بررسی پاسخ مور، به روشی تحلیلی، با تفکیک دو معنای «شهود» در نزد وی، یعنی شهود خاصّۀ «خوبی» - که آن را شهود ش. (1) نامیدهام - و شهود قضایای اخلاقی مشتمل بر محمول «خوب» که - آن را شهود ش. (2) نامیدهام - به نتایج زیر رسیدهام: 1) شهود ش. (1) از طریق مفهوم «خوب...
متن کاملارزیابی آرای انتقادی ژیلیو نسبت به مشروعیت تفسیر اجتهادی
یکی از مباحث دیرین و مهم اندیشه‌وران قرآنی مسلمان، بحث روش‌های تفسیری است. از دیدگاه آنان، اصلی‌ترین روش‌های تفسیری سه روش «قرآن به قرآن»، «روایی» و «عقلی» است. «تفسیر اجتهادی» نیز ترکیبی از این سه روش اصلی است. خاورپژوهان معاصر نیز به بحث روش‌های تفسیری توجه ویژه‌ای داشته‌اند. ژیلیو از جمله همین خاورپژوهان، ضمن تألیف آثار متنوعی در حوزة قرآن، به صورت ویژه به بحث مشرو...
متن کاملآیا هر نظریه‌ای دربارۀ عکاسی عملی انتقادی است؟ نگاهی به کتاب عکاسی: درآمدی انتقادی
این متن تلاش می‌کنددر چارچوب سنجه‌های تعیین شده به تحلیل و نقدکتاب بپردازد. کتاب دربرگیرنده‌ی حجم وسیعی از اطلاعات گسترده و متنوع و جدیدِ مرتبط با نظریه‌پردازی در عکاسی است. کتاب دارای ۷ فصل و یک پیوست مفصل است. نویسندگان هریک بر موضوعی خاص در عکاسی معاصر تمرکز دارند. پس از بررسی فرمی و محتوایی کتاب، مشخص شد که کتاب به‌خوبی توانسته بخش بزرگی از دغدغه‌های امروز عکاسی را روشن سازد. ارجاع فراوان به...
متن کاملشهودگرایی و استدلال گرایی در فلسفۀ اخلاق و تربیت اخلاقی
یکی از مباحث جدی در نظریه‌های تربیت اخلاقی، مبنای فلسفی آنها درباره «شناخت اخلاقی» است که هریک براساس فلسفۀ اخلاق خاص خود، «مفاهیم و گزاره‌های اخلاقی» را تفسیر میکند و ماهیت شناخت اخلاقی انسان را نیز با ماهیت فلسفی این مفاهیم و گزاره‌ها مرتبط می‌داند. مقالۀ حاضر با مرور آرای دیوید راس و لارنس کلبرگ، نگاهی تطبیقی بین مبانی فلسفۀ اخلاق دو رویکرد شهودگرایی و استدلال‌گرایی و دلالت آن در تربیت اخلا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره 16
صفحات 121- 137
تاریخ انتشار 2015-06-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023