نگاهی به مفهوم تئوریک "جموع ناقصه"در رسالات موسیقایی مکتب منتظمیه

نویسنده

  • سعید کردمافی دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

گستره های نغمگی(به عنوان یکی از ارکان اساسی ساختار مُد) در موسیقی قدیم ایران انواع و تعاریف متعددی دارند. گونه هایی چون جمع، جنس، بحر، ذوالاربع، ذوالخمس و ... از انواع سلول‌های نغمگی مندرج در رسالات موسیقی حوزه‌ی اسلامی‌اند. تعیین نقش درون ساختاری ِ نغمات، سیرملودیک خاص و برخی عوامل دیگر، تبدیل هر سلول نغمگی- از جمله سلول های مذکور- به یک فضای صوتی- موسیقایی متعین (مد)، با تأثیر زیباشناختی خاص را ممکن می سازد. نوشتار حاضر تعدادی از این مفاهیم و مصادیق آنها را در موسیقی قدیم و امروز ایران بررسی می‌کند. یکی از مهم‌ترین سلول‌های نغمگی مطروح در رسالات قدیم موسیقی"جمع" است. این مقاله می‌کوشد تعاریف مهم-ترین رسالات مکتب منتظمیه بغداد و شاخه فارسی زبان آن و همچنین وجوه تمایز تعاریف این مکتب و مکتب اسکولاستیک بغداد (مهم ترین مکتب تئوریک پیش از منتظمیه) در مورد مفهوم "جمع" و "جموع ناقصه" را بررسی کند و نشان دهد در میان تعاریفی که موسیقی دانان مکتب منتطمیه از سلول های نغمگی ارائه داده اند، بیش از هر مفهوم دیگری، تعریف مفهوم "جمع" است که معنای تئوریک"مد"یا "سلول مدال" را در ذهن متبادر می کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نگاهی به مفهوم بهره

در این مقاله ابتدا به بررسی مبانی فکری و تاریخی که منجر به پیدایش بهره شد می‌پردازیم. در ادامه به آثار و نتایج بهره به عنوان نتیجه قهری نظام بازار اشاره کرده و کارکردهای آن را از دیدگاههای مختلف، چه موافق و چه مخالف، بررسی می‌کنیم. سپس به نقد بهره و مبانی فکری آن با توجه به آموزه‌های اسلامی به اجمال می‌پردازیم و در پایان با توجه به مطالب گفته شده، آنچه تحت عنوان بانکداری بدون ربا اجرا می‌شود ...

متن کامل

نگاهی به مفهوم زیبایی شناسی

.با این که زیبایی‌شناسان در مورد ملاکهای زیبایی، همداستان نیستند،هر شیئی یا پدیده‌ای را که در هنرپذیر،احساس خوشایندی‌ برانگیزد،اعم از اینکه زمینه‌ای طبیعی یا هنری داشته باشد،زیبا و برخوردار از زیبایی می‌دانند. هر چند نویسندگان و شاعران ایرانی از زیبایی،بسیار سخن گفته‌اند، اما از این مفهوم تعریف روشنی به دست نداده‌اند،بلکه همواره خود را مجذوب‌ و مسحور زیبایی یافته‌اند،نمونه‌های زیرین از این واقع...

متن کامل

ساختار موسیقایی قصیده‌ی «فلسفه الحیاه» بر پایه مکتب فرمالیسم

چکیده رویکردهای متن محور در بررسی متن ادبی در قرن بیستم تحت تأثیر دیدگاه­های مبتنی بر زبانشناسی شکل گرفتند. در این  میان زبانشناسان روس و مکتب فرمالیسم روسی در تحوّل نقد ادبی قرن بیستم سهم به­­­­­سزایی داشتند. به گونه­ای که در تحلیل متن ادبی معتقد بودند که تمام چیزهای ارزشمند یک اثر در خودش نهفته است و عواملی مانند ظرف تاریخی­، ساخت اثر  یا هدف از آن و زندگی شاعر در درجات بعدی اهمّیّت قرار دارد. ف...

متن کامل

نگاهی به مفهوم بهره

در این مقاله ابتدا به بررسی مبانی فکری و تاریخی که منجر به پیدایش بهره شد می پردازیم. در ادامه به آثار و نتایج بهره به عنوان نتیجه قهری نظام بازار اشاره کرده و کارکردهای آن را از دیدگاههای مختلف، چه موافق و چه مخالف، بررسی می کنیم. سپس به نقد بهره و مبانی فکری آن با توجه به آموزه های اسلامی به اجمال می پردازیم و در پایان با توجه به مطالب گفته شده، آنچه تحت عنوان بانکداری بدون ربا اجرا می شود نق...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 2

صفحات  47- 54

تاریخ انتشار 2012-11-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023