نوآوری‌های سهروردی در باب «ملاک نیازمندی معلول به علت»

نویسندگان

  • خدیجه قاسمی مقدم کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه اصفهان
  • علی ارشد ریاحی دانشیار گروه الهیات دانشگاه اصفهان
چکیده مقاله:

ابن سینا ملاک نیازمندی معلول به علت را امکان ماهوی آن می‌داند، ولی ملاصدرا با نقد امکان ماهوی، امکان فقری را بر جای آن نشانده، عین ربط بودن موجودات به باری تعالی را نتیجه می‌گیرد. اما آیا سهروردی نیز همانند ابن سینا، ملاک نیازمندی معلول به علت را امکان ماهوی ماهیات می‌انگارد یا قبل از ملاصدرا و همانند او ، فقر فی‌نفسهِ انوار را ملاک نیازشان به علت می‌داند. در این مقاله، ثابت شده است که سهروردی در مواضع بسیاری از آثار خود، ملاک نیازمندی انوار به علتشان را فقر فی‌نفسه‌ِ آن‌ها می‌داند. در نظر او، ذات انوار چیزی به جز نور بودن آن‌ها نیست که همانند اشعات و اشراقاتی از نورالانوار ظهور یافته‌اند. این عقیده‌ی او، دو نتیجه‌ی زیر را به دنبال دارد: 1. عین ربط بودن موجودات به باری تعالی، 2. توحید افعالی، زیرا وقتی که موجودات در ذاتشان  مستقل از علت هستی‌بخششان نباشند، در فعل خود نیز از او مستقل نخواهند بود، بنابراین فاعل حقیقی عالمْ خود نورالانوار است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تکانشوری؛ علت یا معلول اعتیاد؟

 تکانشوری از اصطلاحات مهم در روان‌شناسی است که تعریف‌های مختلفی برای آن ارائه شده و از جنبه‌های مختلفی به آن پرداخته شده است. تکانشوری می‌تواند در زمینه‌های لذت‌بخش مانند قمار یا مصرف الکل باشد و یا در زمینه‌ی پرخاشگری و تخریب. در این موارد، فرد بدون اندیشیدن به عواقب عمل و معمولاً بر حسب لذت، اقدام به انجام کاری می‌کند. در حوزه‌ی اعتیاد، بعضی تکانشگری را حاصل اعتیاد می‌دانند، اما در تئوری‌هایی ...

متن کامل

احتیاج معلول به علت در اندیشه ابن سینا

ابن سینا با اینکه مناط احتیاج را امکان می داند، اما از امکان، تساوی نسبت به وجود و عدم را اراده نمی کند، بلکه از آن به واجب بالغیر یا امری که در تحقق وابسته به غیر است، یاد می کند. براین مبنا معتقد است که نه تنها حدوث نمی تواند نیاز به علت را در بقاء و دوام وجودی معنادار سازد، بلکه در پیدایش و حدوث اولیه نیز، ناتوان از تبیین نیاز خواهد بود. لذا با صراحت در برخی آثار، وجود را امر محتاج به علت تل...

متن کامل

کیفیت ارتباط انسان با خدا در سایه علت و معلول از نظر ابن سینا و سهروردی

در میان موجودات انسان تنها موجودی است که با خداوند ارتباط بر قرار می کند.ارتباط و پیـوند با خداوند بزرگترین سعادت انسان است . ازنظر فلاسفه هدف از حیات انسان حـــــرکت صعودی و سیــر تکاملی می باشد و در این حرکت صعودی انسان مشکل های بســـــیاری در راه دارد که باید از رهبـــر بهره جوید. این حرکت صعودی غریزی و طبیعی است و عروج انسان از عالم مادی به جهان مـــــعقول امر اجتنا ب ناپذیراست. و خداوند ن...

15 صفحه اول

احتیاج معلول به علت در اندیشه ابن سینا

ابن سینا با اینکه مناط احتیاج را امکان می داند، اما از امکان، تساوی نسبت به وجود و عدم را اراده نمی کند، بلکه از آن به واجب بالغیر یا امری که در تحقق وابسته به غیر است، یاد می کند. براین مبنا معتقد است که نه تنها حدوث نمی تواند نیاز به علت را در بقاء و دوام وجودی معنادار سازد، بلکه در پیدایش و حدوث اولیه نیز، ناتوان از تبیین نیاز خواهد بود. لذا با صراحت در برخی آثار، وجود را امر محتاج به علت تل...

متن کامل

بررسی و نقد سنخیت علت و معلول در فلسفه اسلامی

در تبیین پیدایش جهان ممکن بعضی از متکلمان، افزون بر پیشینه عدم زمانی، برای موجودات اصل علیت را نیز انکار کرده و ارتباط واجب و ممکن و یا خالق و مخلوق را به نحو فاعل ایجادی تفسیر کرده‌اند. در برابر، بسیاری از فیلسوفان معتقد به پیشینه وجودی برای موجودات‌اند و بر اصل علیت و ارتباط ایجاد ایجابی تأکید دارند و برخی از آنان در تقریر و تبیین ارتباط ایجاد ایجابی، سنخیت را امری ضروری دانسته‌اند. از این رو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 36

صفحات  53- 62

تاریخ انتشار 2013-03-17

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023