نقش عنصر «حرکت» در حیات بخشی به تصاویر قرآنی

نویسندگان

چکیده مقاله:

مسئله مورد تحقیق در این جستار نقش عنصر حرکت  در حیات بخشی به تصایر قرآنی در آیات جزءهای 28 و 29 قرآن کریم به تفکیک آیات مکی و مدنی است. در اینجا نظریات جامع و علمی برخی ادیبان برجسته متأخر همچون سید قطب، محمد داود  و یاسوف، درباره موضوع یادشده  در قرآن را از زوایای گوناگون بررسی میکنیم. منظور از حرکت در اینجا تمام حرکت های نهفته  و آشکار قرآنی در قالب فعل های حرکتی (motion verbs)، حرکت های پی در پی (constant motions ) و حرکت های نشئت گرفته از واژگان  و نهفته در دل آن است . این حرکت ها میتوانند قوی، سریع، کند، دایره ای، افقی، درونی وظاهری باشند؛ اما نکته مهم در این نوع حرکت تأثیر گذاری است ، هرچند مخاطب نتواند به ابعاد مکانی یا درونی آن حرکت پی ببرد. بنابراین هدف، آشنایی با برخی تعاریف نظری در ارتباط با حرکت، تطبیق آن ها با آیات قرآنی و در نهایت پی بردن به این مطلب است که فعل های حرکتی  چگونه سبب زنده شدن تصاویر قرآنی و حیات بخشی آن ها می شوند و این رو جستار حاضر در قالب چند محور کلی از قبیل حرکت براساس جهت، سرعت یا کندی، محدودیت مکان و طبیعت جسم متحرک است  و نتیجه اش نشان می دهد کاربرد افعال قوی و سریع  در آیات مکی  بیش از آیات مدنی است. آرایه های لطیف ادبی همچون تشخیص و تجسیم یکی از ابزارهای مؤثر در تبدیل مفهوم ذهنی به صورت حسی از طریق عنصر حرکت است و از نظر کمی تقریبا در هر دو قسم به کار رفته، با این تفاوت که در آیات مکی شاهد تشخیص ها و جسم پنداری های قوی تر و به لحاظ مفهومی عمیق تر هستیم که در مجموع همه این ها در تناسب کامل با شرایط محیطی جامعه  آن روز مکه و مدینه و در راستای تحقق اهداف الهی از نزول آیات در آن دو مقطع زمانی است.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مسئولیت پذیری عنصر بنیادین در حیات علمی استاد مطهری

جامعیت توام با ژرف نگری استاد مطهری را از بسیاری از معاصران خود متمایز کرده است جستجو از عوامل آن مساله پژوهش حاضر است توجه به قداست علم و محبوبیت اصیل داشن و نیز توجه به نیازهای معرفیتی ازمهمترین عوامل آن است نیاز ستیزی استاد بر مسئولیت پذیری ایشان استوار است مسئولیت پذیری فراتر از مفهوم روان شناختی بر بنیانهای وجودی چون آگاهی و اختیار ریشه دارد

متن کامل

واکاوی مفهوم حیات طیّبه‌ی قرآنی در کلام مولوی بلخی

  زندگی موضوعی اساسی و هدفمند پنداشتن آن از آموزه­های ادیان الهی است. قرآن کریم توجه زیادی به مسأله­ی زندگیِ مطلوب و معنی­دار بودن آن داشته و در آیات بسیاری زندگی انسان را امری غایتمند معرفی کرده است. قرآن زندگی این جهانی انسان را واقعیتی در خور تأمل و در ارتباط تنگاتنگ با آخرت پنداشته است. مکتب اسلام به عکس سایر مکاتب فکری، هدف­های مادّی و معنوی زندگی را توأمان و برای به کمال رساندن انسان­ها لحا...

متن کامل

ایضاح خوانش قرآنی "قناعت" به عنوان عاملیت بهم‌تنیدگی حیات طیبه در نهج البلاغه

شیوه و نوع زیستی که خداوند به انسان معرفی می‌کند، حیات طیبه است که مظهری از حیات حقیقی خداوند است؛ حیاتی در جای جای خود پاکی و طهارت متبلور است و عاری از هر نوع خباثت و آلودگی است، از ایمان و عمل صالح شروع شده تا در مراتب کمال عبودیت، انسان را مقرّب درگاه پروردگار خویش کند. در این مقاله به بررسی هم‌سازگاری و بهم تنیدگی حیات طیبه در نهج البلاغه با توجه به تعریف و مفهوم آن پرداخته شد. از جمله شاخص...

متن کامل

مسئولیت پذیری عنصر بنیادین در حیات علمی استاد مطهری

جامعیت توام با ژرف نگری استاد مطهری را از بسیاری از معاصران خود متمایز کرده است جستجو از عوامل آن مساله پژوهش حاضر است توجه به قداست علم و محبوبیت اصیل داشن و نیز توجه به نیازهای معرفیتی ازمهمترین عوامل آن است نیاز ستیزی استاد بر مسئولیت پذیری ایشان استوار است مسئولیت پذیری فراتر از مفهوم روان شناختی بر بنیانهای وجودی چون آگاهی و اختیار ریشه دارد

متن کامل

نگرشی قرآنی بر رابطه سبک زندگی دینی و حیات طیبه

از منظر قرآن کریم زندگی اسلامی حوزه‌های متعددی دارد، که برخی از آن‌ها به عنوان زیربنا و مبنای زندگی اسلامی هستند، و اصول کلی زندگی اسلامی را تشکیل می‌دهند و برخی دیگر مؤلفه‌ها و رویکردهای عملی، رفتاری، فردی و اجتماعی می‌باشند که نقش عملی و کاربردی در زندگی اسلامی دارند. لذا قرآن کریم به افرادی که این شاخصه‌ها را دارا باشند وعده حیات طیبه داده است. بر همین اساس در جستار پیش رو پس از بررسی مفهوم ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 1

صفحات  105- 137

تاریخ انتشار 2010-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023