نقش تعلیق رویدادگرا در ساختار نمایش روایی طومار جامع نقالان، معروف به «هفت‌لشکر»

نویسندگان

  • جلالی‌پندری, یدالله
  • نیکخو, عاطفه
چکیده مقاله:

هنر نقالی به‌­عنوان یکی از کهن­‌ترین نوع (ژانر) روایی‌ـ نمایشی، در ارتباط دوجانبه­‌ی زبانی و حرکتی نقال با عامه­‌ی مردم، به منظور خلق داستانی تأثیرگذار از یک سو و نقش قابل­ توجه نقال در دخل و تصرف و برافزوده­‌های داستانی در متن طومار موردنظر از سوی دیگر، شگردهای خاصی را در قالب روایتگری و داستان­گویی نمایشی در بطن آنها آشکار ساخته‌­است. در این میان، هفت لشکر از جمله نمونه­‌های «طومار جامع نقالان» در عهد قاجار است که توسط نقالی گمنام در سال 1292ه. ق. نوشته شد. هفت لشکر در اصل نام یکی از نبرد ـ روایت­‌های مشهور نقالی است که از روی شهرت و رواج، بر یکی از طومارهای جامع نقالان نیز اطلاق شده‌­است. جنبه­‌ی روایی متن، عامل پیوستگی و ارتباط ادبیات و نمایش است. در بحث عناصر روایی نمایش، بهره‌گیری از روایت­‌های تودرتو و موازی در راستای نقل اصلی و ایجاد فراز و فرودهای حساب شده، زمینه­‌ی گریز و شکل­‌دهی تعلیق را به صورت قطع داستان، قطع صحنه و ارتباط آن با زمان، در متن طومار مورد نظر آشکار ساخته‌است. در این راستا، به هم ریختگی توالی رویدادها در ساختمان نمایشی تعلیق از کارکردی هدفمند برخوردار است. این شگرد که به دو شکل گذشته‌­نگری و آینده‌نگری، توالی منظم رویدادها را به نفع عنصر تعلیق از مدار خویش خارج ساخته‌­است؛ علاوه بر مفهوم تعلیق گریز­گونه و پاسخ پرسش «چگونه خواهد شد؟» در درام ایرانی، پرسش بنیادی «چه خواهد شد؟» در تعلیق دراماتیک را نیز درباره‌­ی انتظار مخاطب در ذهن وی برانگیخته­‌است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی ساختاری زبان حماسی در طومار جامع نقالان معروف به هفت لشکر

زبان به مثابة شکل دهندة ساختمان داستان در تحلیل ساختار آن اهمیت ویژه­ای دارد. براساس این دیدگاه، ساختار زبان و چگونگی کاربرد و ارتباط زیبایی شناسی و فرازبانی، نوع آن را در ارتباط با مضمون کلی اثر مشخص می سازد. زبان حماسی- که یکی از ارکان اساسی این متون است - قابلیت های ساختاری همچون به کارگیری کلمات، نحو کلام، لحن متناسب با فضا و حس حماسی در سطوح مختلف آوایی، لغوی و غیره را دارد. در ادب شفاهی ...

متن کامل

بررسی جنبه های نمایشی در طومار جامع نقالان معروف به "هفت لشکر"

چکیده هفت لشکر از جمله نمونه های "طومارجامع نقالان" در عهد قاجار است که توسط نقالی گمنام در سال 1292 هجری قمری کتابت شده است. هفت لشکر در اصل نام یکی از نبرد-روایت های مشهور نقالی است که از روی شهرت و رواج بر یکی ازطومارهای جامع نقالان نیز اطلاق شده است. طومارها از جمله نمونه مذکور، نسخه های منثور و مدونی به عنوان مأخذ نقالان برای داستان سرایی بوده است که نقل های حماسی غالباً از آغاز کار کیو...

15 صفحه اول

نقش ویژگی های روایتی در افزایش ظرفیت های نمایشی طومار جامع نقالان

هفت­لشکر ازجمله نمونه­های طومار جامع نقالان در عهد قاجار است که نقالی گمنام در سال 1292ق آن را­ کتابت کرده ­است. هفت­لشکر در اصل نام یکی از نبرد- روایت­های مشهور نقالی است که از روی شهرت و رواج به یکی از طومارهای جامع نقالان نیز گفته شده است. جنبه روایی متن عامل پیوستگی ادبیات و نمایش است. تقلید حالات و حرکات اشخاص به­وسیله راوی، متن را به ­سمت داستان­گویی نمایشی رهنمون می­سازد. در این میان دخل...

متن کامل

بازاندیشی تحلیلی ساختار معروف به گرمابۀ ایلخانی ربع رشیدی تبریز

بیان مسئله: ربع رشیدی یا رشیدیه یک مجموعۀ معماری و بنا به آنچه در نزهت‌القلوب (740 ه.ق.) آمده است «شهرچه‌ای» فرهنگی و دانشگاهی در شمال شرقی تبریز و در کوه‌پایۀ سرخاب بوده است که در عهد ایلخان سلطان محمد خدابنده اولجایتو با همت و نظارت خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی طراحی و ساخته شد. بر اساس وقف‌نامۀ ربع رشیدی، مجموعۀ معماری شهرچۀ ربع رشیدی دارای بناهای همگانی و عام‌المنفعۀ بسیاری بوده و گرمابه...

متن کامل

نیروهای فراطبیعی و نقش آن‌ها در طومار هفت‌لشکر

یکی از بن‌مایه‌های داستان‌های حماسی و اساطیری، مداخلۀ قوای فراطبیعی در قالب امدادهای غیبی در حمایت از قهرمان است. در اساطیر، ناتوانی قهرمان با نیروهای پشتیبان یا فراطبیعی جبران می‌شود. قهرمان اساطیری با نیایش و مددخواستن از خداوند، به نبرد با ضدقهرمان، دیو و اژدها می‌پردازد و با بهره‌مندی از امدادهای غیبی بر تمامی دشمنانش پیروز می‌شود. قهرمان حماسه پیوند محکمی با نیروهای غیبی و فراطبیعی دارد که...

متن کامل

تحلیل مفهوم تعلیق در ساختار روایت «مطالعه موردی سورة‌ نبأ»

چکیده تعلیق مفهومی است که مرزهای آن از سطح مفهوم بودگی و شناختی صرف فراتر می‌رود و از حوزة نظری، که آن را به یک موضوع منفعل، همچون بی‌نهایت موضوع دیگر که در موقعیت انفعالی بازشناسی یا بازسازی قرار دارند، به سوی حوزه‌های عملی با ساز و کارهایی مؤثر، متمایل است. البته، این ویژگی کاربردی و عملی منجر به نادیده گرفتن جنبه‌های مفهومی‌ تعلیق نمی‌شود؛ زیرا هر عملی، هر چند جنبه‌های شناختی آن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره None

صفحات  46- 29

تاریخ انتشار 2016-12

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023