نقش بدن در پیدایش علم حسی از نظر ابنسینا و ملاصدرا
نویسندگان
چکیده مقاله:
اولین مرتبة علم حصولی که برای انسان حاصل میشود، علم حسی است. علم حسی زمینة پیدایش علم خیالی، وهمی و عقلی است؛ ازاینرو بحث از کیفیت پیدایش علم حسی دارای اهمیت است. از آنجا که علم حسی از طریق حواس ظاهری برای انسان حاصل میشود، این سؤال مطرح میشود که در فرآیند پیدایش ادراکات حسی، بدن و ابزار و آلات بدنی چه نقشی را ایفا میکند؟ آیا بدن دارای نقش اصیل و بالذات است یا اینکه نقش بدن و امور بدنی ابزاری و بالعرض است؟ ابنسینا و ملاصدرا در مباحث علم النفس و علم و ادراک دارای مبانی خاصی هستند که سبب تفاوت دیدگاه آنها در این مسئله شده است. در این نوشتار ابتدا به برخی از مبانی ابنسینا و ملاصدرا در این مسئله پرداخته شده است و در ادامه دیدگاه این دو فیلسوف در مورد نقش بدن در پیدایش علم حسی مورد تبیین و بررسی قرار گرفته است و این نتیجه بهدست آمده که از نظر ابنسینا ادراکات حسی، مادی و منطبع در مغز است؛ ازاینرو بدن و امور بدنی نقش اساسی و اصیلی در پیدایش ادراکات حسی دارد، اما از نظر ملاصدرا علم و ادراک حسی مجرد از ماده است و بدن و امور بدنی نقش ابزار و علت معده را ایفا میکند.
منابع مشابه
نقش علم و عمل در تکامل آدمی از نظر ملاصدرا
«نفس ناطقه» فصل ممیّز انسان از دیگر انواع و «کمال عقلی» فصل ممیّز آدمیان از یکدیگر است. نفس ناطقه دارای دو قوۀ عقل نظری و عقل عملی است. لطیفۀ ملکوتی نفس که سرّی از اسرار الهی است ظرفیت ترقّی و استکمال به سوی واجب تعالی دارد و اگر انسان آن را مُهمل رها کند به سوی ظلمت و تاریکی خواهد رفت. تحوّلپذیری و استکمال نفس از اصول مسلّم فلسفۀ صدرایی است و حرکت جوهری یکی از عمدهترین دلایل آن است. بر این اساس، آ...
متن کاملنقد کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا
بنا به ادعای نویسندۀ کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا - که از اندک نوشتههای جدید دربارۀ رابطۀ نفس و بدن است - تبیین فلسفی ملاصدرا از رابطۀ نفس و بدن، بدیعترین نظریه در میان نظریههای فیلسوفان مسلمان و غربی است. اما در مراجعه به کتاب شاهد هیچگونه بدیع بودن و تازگی در این نظریه نیستیم؛ و در تحلیل و تبیین ن...
متن کاملبررسی تطبیقی تاریخ پیدایش انسان در زمین از نظر علم و آموزههای قرآنی و حدیثی
چکیده در این مقاله به دنبال یافتن راهکاری مناسب برای توجیه صحیح یافتههای علمی پیرامون زیست انسان در زمین و موجودات پیش از آدم (ع) در آموزههای قرآن و عترت هستیم. روش تحقیق در این مقاله توصیفی و از گونۀ تحلیل اسنادی و کتابخـانهای است و یافتههای زیستشناسی را با استناد به اطلاعات گردآوریشده از آیات و روایات ارزیابی کردهایم. یافتههای باستانی حاکی از آن است که، پیش از انسانهای کنونی، دو ...
متن کاملنقد کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا
بنا به ادعای نویسندۀ کتاب رابطۀ نفس و بدن از نظر ملاصدرا - که از اندک نوشته های جدید دربارۀ رابطۀ نفس و بدن است - تبیین فلسفی ملاصدرا از رابطۀ نفس و بدن، بدیع ترین نظریه در میان نظریه های فیلسوفان مسلمان و غربی است. اما در مراجعه به کتاب شاهد هیچ گونه بدیع بودن و تازگی در این نظریه نیستیم؛ و در تحلیل و تبیین نظریه ملاصدرا تناقضات و ابهاماتی به چشم می خورد که در خور تأمل اند. این تناقضات و ابهام...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 6 شماره 14
صفحات 61- 86
تاریخ انتشار 2017-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023