نقش باورهای کلامی در ارزیابی و فهم حدیث؛ مطالعه موردیِ مواجهه قُرطُبی با حدیث منزلت/ محمدعلی موحدی، و محمدحسین حشمت پور
نویسندگان: ثبت نشده
چکیده مقاله:
روش قرطبی در ارزیابی و فهم حدیث منزلت، آسیبهایی را به همراه داشته است. گستردگی و کثرت این آسیبها در کنار قطعیتِ صدور و سادگیِ الفاظ و عبارات این حدیث، فرضیه تأثیرِ پیشفرضهای اعتقادی وی را بر فقهالحدیث او به ذهن متبادر میسازد. این فرضیه آنگاه تقویت میشود که دانسته شود وی با خودداری از فحص طُرق صدور این خبر، از تشکیلِ خانواده حدیثی نیز پرهیز نموده و با اصرار بر انحصارِ صدور حدیثِ منزلت به جریانی خاص، حجم انبوهی از مستندات را - که در فهم مقصودِ این خبر نقش داشته - به طور کلی نادیده گرفته است. افزون بر این، جزمیت پیشینی بر معنای مخالفِ حدیث، و شتاب در فهمِ عبارات و مقصود این خبر، تصویری را از این حدیث به دست داده که عِوضِ سازگاری با مواضعِ صدور و انطباقِ بر متن و معنای آن، تنها به پیشفرضهای کلامیِ نویسنده آن شبیه است و نیازهای کلامی او را برآورده میسازد.
منابع مشابه
شخصیتِ رجالی فزاری/ محمدعلی موحدی و محمدحسین حشمت پور
فزاری، محدث سدهی سوم بغداد، جایگاه قابل اعتنایی در انتقال میراث حدیثی امامیه به سایر مدارس آن دوران، در مباحثِ کلامی، به ویژه در مساله مهدویت و غیبت دارد. وی از سوی پارهای از رجالیانِ متقدم به کذب و غلو متهم شده و استثنای او از أسانید نوادر الحکمه، در کنار معضلات دیگر، قول به ضعف او را شهرت بخشیده است. این امر در حالی است که او از توثیقات عام و خاصِ قابل اعتنایی نیز بهرهمند است. همین ت...
متن کاملواکاوی تأثیر باورهای کلامی بر فهم حدیث و آسیبهای آن
در میان دانشهای حدیثی، دانش «فقه الحدیث» از اهمیت بسزایی برخوردار است. عالمان و پژوهشگران عرصۀ دانش حدیث و اصول الفقه، فهم حدیث و متن را در گرو طیکردن دو مرحله میدانند: یکی معنای متن (مراد استعمالی) و دیگری فهم مقصود (مراد جدی). مرحلۀ اول را میتوان با روش و ابزار خاص خود پشت سر گذاشت؛ اما فهم مقصود گوینده تنها از طریق بهرهمندی از قراین امکانپذیر است. به نظر میرسد که باورهای کلامی یکی ا...
متن کاملجایگاه و نقش باورهای کلامی در نقد حدیث و آسیبهای آن
دچار شدن حدیث به آفتهایی از قبیل جعل، تحریف، تصحیف و نقل به معنا، سبب گردید که عالمان و پژوهشگران حدیث به ارزیابی سند و متن حدیث اهمیت ویژه ای دهند. عالمان و پژوهشگران حدیث از دانش رجال در ارزیابی سند بهره بردند؛ ولی برای ارزیابی متن حدیث از معیارهایی از قبیل عدم مخالفت با قرآن، عدم مخالفت با سنت قطعی، عدم مخالفت با عقل، عدم مخالفت با دانشهای بشری از قبیل؛ فقه، تاریخ و علوم تجربی استفاده کردن...
متن کاملچگونگی مواجهه متوکل عباسی با نحلههای کلامی (بررسی موردی معتزله و اهل حدیث)
با روی کار آمدن عباسیان و آغاز نهضت علمی، فرقه های کلامی بسیاری در جهان اسلام به وجود آمدند. مهمترین این فرقه در دوره اول عباسی معتزله بود که خلافت عباسی به کمک آنها و با اتکاء به آرا و استدلالات عقلی آنها به مقابله با شبهات و تشکیکات وارده بر دین برآمدند. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی بر پایه منابع کتابخانهای به تبیین زمینههای قدرتیابی و افول این نحله فکری و همچنین مناسبات ...
متن کاملنقش تشکیل خانواده حدیث در فهم حدیث
دین مبین اسلام، به عنوان آخرین شریعت، نقشه کامل و برنامه جامع حیات انسانی است. ابلاغ آموزه های این دین توسط قرآن، پیامبر و امامان، به گونه ای بوده است که برخلاف شیوه متعارف قانون گزاران، معارف دین را مجموعه ای از متون و گزاره های پراکنده تشکیل داده است. این در حالی است که ائمه علیهم السلام بدان سبب که خود نوری واحدند و علمشان از یک منبع سرچشمه گرفته و کلامشان تبیین گر یک شریعت است، تمام احادیثش...
15 صفحه اولرهیافتی بر تأثیر باورهای کلامی بر ارزیابی سند و متن حدیث
حدیث در میان مسلمانان همواره از جایگاه مهمی برخوردار بوده زیرا پس از قرآن کریم، دومین منبع و خاستگاه فکری مسلمانان و همچنین تنها واسطۀ میان آنان و سنت معصومان است. از سوی دیگر، میانرشتهایبودن دانش حدیث اقتضا میکند که رابطۀ آن را با دانشهای مرتبط بررسی کنیم. در این میان، دانش کلام یکی از دانشهایی است که ارتباط وثیقی با دانش حدیث دارد زیرا راویان و مؤلفان کتابهای حدیثی هریک قالب فکری خاصی...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 24 شماره 4
صفحات 28- 57
تاریخ انتشار 2020-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023