نقش امرای اویراتی در مناسبات ‌سیاسی ایلخانان

اقوام‌ اویرات از جمله قبایلی بودند که با حضور در ساختار نظامی حکومت ‌چنگیز با وی پیمان دوستی بسته و ‌به پشتوانة اعتبار نسب و رابطة خویشاوندی توانستند در مناسبات ‌سیاسی ایلخانان نقش مهمی ایفا کنند. این مقاله بر آن است تا نشان دهد نقش امرای‌ اویراتی در مناسبات ‌سیاسی با ایلخانان چه بود؟ دستاوردها نشان می‌دهد دوره نخست اویرات‌ها از طریق ائتلاف با اولوس چنگیز و ازدواج با اوروغ او، به‌ویژه دختران وی، توانستند در ساختار حکومت جای پای خود را محکم کنند. از چهره‌های سرشناس این دوره می‌توان به امیرارغون‌آقا وزیر حکومت ‌ایلخانی اشاره کرد. با قدرت‌گیری امیرنوروز دورة چالش قبایل‌ اویرات به ‌رهبری امیرنوروز با حاکمیت ‌ایلخانی آغاز شد که نتیجه آن مهاجرت خیل عظیمی از اویراتی‌ها به قلمرو ممالیک ‌مصر بود. شورش سولامیش از مهم‌ترین مناسبات ‌سیاسی اویرات‌ها و ایلخانان در دوره دوم به شمار می‌آید. در دوره سوم مقارن انحطاط حکومت ‌ایلخانی می‌بایست به نقش علی‌پادشاه دائی ابوسعید ایلخانی و نماینده اویراتی‌ها در قلمرو روم و امیرارغونشاه حاکم‌ اویراتی خراسان توجه ویژه‌ای داشت. در پژوهش‌ حاضر با روشی توصیفی‌تحلیلی نقش امیران ‌اویراتی چون امیرارغون‌آقا، امیرنوروز، سولامیش و علی‌پادشاه دائی ابوسعید ایلخانی در جریان‌های ‌سیاسی ایلخانان مورد ارزیابی قرار گرفته ‌است.