نظریۀ جامعۀ اسلامی بر اساس بیانات مقام معظم رهبری: زمینه‌ها، فرایند و پیامدها (راهبرد نظریه‌پردازی داده‌بنیاد)

هدف: این مقاله به منظور پر کردن خلأ علمی در کشور و با الگو قرار دادن سخنان مقام معظم رهبری، به بررسی اندیشه‌های ایشان در زمینۀ جامعۀ اسلامی پرداخته است. روش: پژوهش حاضر بر اساس روش‌شناسی کیفی بوده و از نظریه‌پردازی داده‌بنیاد ثانویه برای انجام عملیات تحقیق استفاده شده است. مهم‏ترین پرسشهای تحقیق حاضر عبارتند از: چه مدل نظری جامعۀ اسلامی را از دیدگاه مقام معظم رهبری تبیین می‌کند؟ چه تغییراتی در ایران باید رخ دهد تا جامعه، اسلامی شود؟ راهبردهای کنشی آن چیست؟ و پیامدهای این راهبردها چه خواهد بود؟ در این پژوهش به جای آزمون نظریه و تأیید یا رد آن، به ارائۀ نظریه به صورت محدود به واقعیت پرداخته می‌شود تا بر اساس آن، مدل نظری(تحلیلی) در خصوص جامعۀ اسلامی به شیوۀ نظریه‌پردازی داده‌بنیاد ارائه شود. یافته‌ها: متعیّنهای شناختی- معرفتی، اعتقادی، مجاهدت و تلاش جمعی به عنوان شرایط علّی درونی؛ استکبارستیزی به عنوان شرایط علّی بیرونی؛ عوامل مدیریتی و رفتار خواص به عنوان شرایط مداخله‌گر؛ احیای قدرت دین و توجه به معنویت، نقش پیدا کردن مردم و راهبرد استکبارستیزی به عنوان راهبردهای جامعۀ اسلامی و مقولۀ هسته‌ای این بررسی، جامعۀ اسلامی است که مقولات عمده فوق را در بر می‌گیرد. نتیجه‌گیری: الگوی بومی مدل نظری ارائه‌شده برگرفته از رهنمودهای مقام معظم رهبری، به ‌خوبی علت شکل‌گیری جامعۀ اسلامی راتبیین می‌کند.