نظریه‌پردازی و اسلامی‌سازی نظریه‌های علوم انسانی
نویسندگان
چکیده مقاله:
هدف: بومی‌سازی نظریه‌ها برای کاربست آنها در شرایط خاص و فرهنگهای گوناگون ضرورت دارد. این موضوع به ویژه در جوامع دینی به دلیل اقتضائات مکتب، اهمیت دوچندان دارد. بر همین مبنا، اسلامی‌سازی نظریه‌ها در علوم انسانی را می‌توان هم عامل تکامل و پویایی جامعۀ اسلامی دانست و هم راه تحقق آنها. روش: در این پژوهش از روش تحلیلی توصیفی که در گروه پژوهشهای نظری است، استفاده شده است. یافته‌ها: اسلامی‌سازی نظریات و معارف، تنها نظریه‌پردازی جدید بر مبنای اسلام نیست، بلکه تعامل، هماهنگی و انطباق نظریه‌ها با اسلام و مقررات آن از یک سو و با شرایط جامعه از سوی دیگر، از ارکان مهم اسلامی‌سازی به ویژه در عرصۀ نظریه‌های علوم انسانی به طور کلی است که به نفی کلی آنها نمی‌انجامد، بلکه به بازسازی و انطباق با مقتضیات اسلام و شرایط خودی منجر می‌شود. نتیجه‌گیری: در این پژوهش درمی‌یابیم که آنچه ما در بارۀ جهان می‌آموزیم، فقط با اسلامی کردن نظریه‌ها و نظریه‌پردازی بومی است که هم می‌تواند واجد کارایی و مطلوبیت برای ایران ما باشد و هم با آموزه‌های فرهنگ ایرانی- اسلامی انطباق داشته باشد. بعلاوه نظریه‌پردازی دینی(اسلامی) در علوم انسانی در هر جامعه‌ای معطوف به مجموعه‌ای از مفاهیم در هم پیچیده و ساختارمند است که کلّیت فرهنگ، سیاست و اجتماع را در بر می‌گیرد. در این راستا، موضع ما بر مبنای نگرش مبتنی بر اعتدال و فضیلت‌مندی و انطباق با سنتهای فرهنگی ایرانی- اسلامی، در راستای ساختن دانش مطلوب است.
منابع مشابه
دیلتای و بنیادگذاری علوم انسانی
چکیده۱۹۱۱ )، فیلسوف آلمانی و از بنیانگذاران فلسفه قارهایِ علوم انسانی در غرب، طرح - ویلهلم دیلتای ( ۱۸۳۳دانسته است. این طرح دارای دو بخش سلبی و ایجابی « نقد عقل تاریخی » ، فکری خود را به پیروی از کانتاست. در بخش سلبی، دیلتای ضمن اذعان به کانتی بودن پروژۀ فکری خود و تصدیق تلقّی کانتی از ماهیّتو کارکرد فلسفه به نقّادی معرفت شناسیِ غیرتاریخی، نظریۀ سوبژکتیویته و مقولات و عدم کارآمدی آن درفلسفۀ علوم انس...
متن کاملنقش هویت در گرایش به علوم انسانی بومی در بین اساتید علوم انسانی (مورد مطالعه: اساتید علوم انسانی دانشگاه ایلام)
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، انقلابی در علوم انسانی و جایگاه متولیان این علوم نیز رخ داد و بر تصفیۀ اساتید دانشگاه تأکید شد. در دروس دانشگاهی رشته‌های علوم انسانی نیز تغییر و تحولاتی در راستای اسلامی‌سازی و بومی‌سازی رخ داد که به نظر میرسد انقلاب در علوم انسانی مبتنی بر هویت ملی، سیاسی و دینی مدیران سیاسی بوده است. سؤال این پژوهش آن بود که نقش این هویت‌ها در بین متولیان علوم انسا...
متن کاملالزامات و چالش‌های علوم انسانی کارآفرین: تحلیلی پدیدارشناسانه از وضعیت علوم انسانی در نظام دانشگاهی
پژوهش حاضر تحلیلی از وضعیت علوم انسانی در نسل سوم نظام دانشگاهی است. روش تحقیق کیفی از نوع اکتشافی، با رویکرد پدیدارشناسانه است. جامعه پژوهش متشکل از اساتید و متخصصان موضوعی در حوزه علوم انسانی و روش نمونه‌گیری هدفمند است که با توجه به معیارهای ورود به پژوهش با 12 نفر به حد اشباع نظری داده‌ها رسید. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. محقق در پی پاسخ به این سؤال بود که علوم انسان...
متن کاملآسیبشناسی نقد علوم انسانی (نمونه مورد مطالعه: داوران شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی)
هدف از پژوهش حاضر آسیبشناسی چگونگی نقد متون علوم انسانی در کشور از نگاه پارهای استادان و منتقدان این حوزه بوده است. بدین منظور نمونهای از داوران حوزه علوم انسانی که در زمینه نقد کتاب با «شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی» همکاری داشتند به صورت در دسترس انتخاب و ابزار سنجش در اختیار آنان قرار گرفت. این ابزار بر اساس تجربههای چندساله بوسیله محقّق ساخته و تنظیم شده بود. نتایج نشان داد مهمترین ...
متن کاملرهیافت بومی‌سازی علوم انسانی
رهیافت‌های گوناگونی در حوزة روششناسی علوم انسانی ارائه شده است. رهیافت‌های تجربه‌گرایی، طبیعتگرایی، رفتارگرایی، تفسیری، ساختارگرایی و پساساختارگرای، گفتمانی، انتقادی، پست‌مدرنی و فمینیستی در غرب ادبیات غنی دارد. این رهیافت‌ها، در اغلب کتاب‌های روششناسی مطرح و در قالب ارکان سهگانة هستیشناسی، معرفتشناسی و روششناسی، محتوای آنها عرضه می‌شود. با توجه به اهمیت و ضرورت بومی‌سازی علوم انسانی، در...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 19 شماره 65
صفحات 455- 472
تاریخ انتشار 2016-01-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023