نشانه‌شناسی معماری بومی منطقه سیستان

نویسنده

  • محمد علی سرگزی عضو هیات علمی، مربی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده مقاله:

   منطقه‌ی سیستان دارای آب و هوایی از نوع خشک و بیابانی، به لحاظ تاریخی و فرهنگی منطقه‌ی سیستان با داشتن تمدنی بالغ بر 5000 سال جزء تمدن‌های کهن ایران محسوب می‌شود. شکل خاص سکونت و معماری این منطقه نتیجه‌ی موقعیت جغرافیایی، شرایط اقلیمی و سابقه‌ی تاریخی این منطقه از کشور می‌باشد.   نتایج مطالعات میدانی نگارنده در منطقه‌ی سیستان که با هدف «نشانه‌شناسی معماری بومی منطقه سیستان» طی سال‌های 1390 تا 1391 خورشیدی صورت گرفته، ثابت می‌نماید که معماری منطقه سیستان ضمن آنکه وجوه مشترکی با معماری سایر نقاط ایران دارد، واجد نشانه‌ها و خصوصیات منحصر به فردی است که زاییده‌ی اقلیم، فرهنگ و سابقه‌ی تاریخی آن است. بادگیر خاص سیستان (کُلَک)، خارخانه‌ها و آسیاب‌های بادی سیستان که از نکات برجسته‌ی معماری منطقه در ارتباط با باد و مبیّن نوعی معماری پایدار است، نمونه‌هایی از این نشانه‌ها می‌باشد. آیا نشانه‌شناسی و مباحث مربوط به تفسیر در تحلیل معماری بومی کاربرد دارد؟ چه وجوهی از معماری بومی در این پژوهش قابلیت تحلیل دارد؟      این مقاله ضمن تبیین مفاهیم پایه، تشریح فواید و ضرورت‌های نشانه‌شناسی از دیدگاه اندیشمندان، سابقه‌ی موضوع و تشریح کاربرد نشانه‌شناسی در تفسیر معماری، به روشی تحلیلی و اسنادی در صدد جستجو و تحلیل معماری بومی سیستان از منظر نشانه‌شناسی می‌باشد.   روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی و اسنادی بر پایه‌ی مطالعات میدانی است که با بهره‌گیری از منابع موجود و پس از بیان پیشینه‌ای از دیدگاه‌های متقدمین نشانه‌شناسی پیرامون نشانه، زمینه‌های مشترک بین معماری و نشانه‌شناسی مشخص گردیده و پس از بررسی و تحلیل معماری بومی سیستان، وجوه این معماری از منظر نشانه‌شناسی مورد دسته‌بندی قرار گرفته است. این نشانه‌ها در صورت معاصرسازی، می‌تواند معماریی خلق نماید که نشانه‌هایی از گذشته این بوم را هم در خود داشته باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی شیوه‌های آموزش و ترویج دانش بومی معماری روستایی (نمونه موردی: استان سیستان و بلوچستان)

از وظایف اساسی تعریف شده در فلسفه و اهداف سیستم ترویج و آموزش کشاورزی ایران کمک به بهبود معاش روستائیان و حفظ فرهنگ بومی در مناطق روستایی کشور می‌باشد. دستیابی به این امر برپایۀ سه زیربنای اساسی مکتب آموزشی ترویج یعنی ایجاد و گسترش آموزش مداوم و مورد نیاز مردم، کمک به ایجاد و گسترش حس همیاری در روستائیان و گسترش روحیه خود اتکایی در آن-ها می‌باشد. در بینش غالب توسعه تا دهه 1960 و اوایل دهه 1970 ...

متن کامل

مطالعه تطبیقی مفهوم فضا در معماری بومی و معماری مدرن

در این مقاله که به بررسی و تحلیل مفهوم فضا در معماری بومی و مدرن پرداخته شده است، ابتدا مفهوم فضا به صورت کلی و فارغ از جهت‌گیری سبکی و گرایشی به اختصار تبیین گردیده است. پس از آن به ارائه‌ی تعاریفی از هر کدام از انواع معماری‌های مذکور با استناد به گفته‌ی محققان و اندیشمندان حوزه‌های هنر و معماری پرداخته شده است. سپس با هدف تبیین تفاوت مفهوم فضایی که تخصص‌گرایان معماری در دوران مدرن، در نظر دا...

متن کامل

رویکردها به معماری بومی در نظریه پردازی مدرن معماری

نگاه تحلیلی به معماری بومی محصول یک روند تکاملی تاریخی نیست، بلکه نشان از نیازی دارد که برخلاف طبیعت خود معماری بومی که فاقد ادعای تئوریک است، در درجه اول در حوزة ذهنی و نظری شکل گرفته است . این نیاز تئوریک، که پس از دوران رنسانس خود را آشکار می کند، وجوه مختلفی دارد که انطباق آن با برخی ویژگی ها در معماری بومی، نظریه پردازان و سپس معماران را به سوی این   نوع از معماری جلب می کند    ...

متن کامل

آس‌باد الگویی از معماری بومی در استفاده از انرژی باد در منطقه خواف

ایرانیان از دیرباز انواع آسیا را بر اساس شرایط اقلیمی که در آن می‌زیستند برای آرد کردن گندم و تهیه نان، که یکی از مهم‌ترین غذاهای روزانه‌شان به‌شمار می‌آمد، احداث می‌کردند. آسیاهای بادی را در نقاط مختلف ایران نمی‌توان دید، زیرا که چرخش این آسیاها مستلزم وجود بادهای قوی و مداوم و طولانی است بنابراین باد عامل اصلی چرخش آسبادهاست. از این رو مراکز اصلی ایجاد آسبادها، مناطق بادخیزند. این مطالعه به ب...

متن کامل

روند تحولات نفار در معماری بومی مازندران

در منطقه شمال ایران با توجه به فرهنگ و شرایط خاص آب و هوایی این ناحیه که تا حدی با سایر نواحی ایران تفاوت دارد، در طول زمان، معماری‌ خاصی شکل گرفته که برخاسته از فرهنگ برونگرا با ریشه‌های ایرانی و اسلامی بوده است. سقانفار، نوعی نفار است که به نام حضرت ابوالفضل، ساقی لب تشنگان کربلا بنا شده است. مبحث اصلی این مقاله با توجه به پژوهش‌های میدانی مطالعه و شناخت نفارها و سیر تکاملی آن به سقانفار، و ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 3

صفحات  63- 73

تاریخ انتشار 2012-07-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023