نخستین جداسازی و شناسایی مولکولی لاکتوباسیل‏ های بومی دارای پتانسیل پروبیوتیکی از پنیر سنتی پوستی ایرانی و فعالیت آنتی‏ اکسیداتیو آن‏ها

مقدمه: پنیر پوستی به‏عنوان یک پنیر سنتی، به طور عمده از شیر گوسفندان در جنوب غربی ایران تولید می‏شود. هدف این مطالعه، شناسایی لاکتوباسیل‏های جدا شده از پنیر پوستی و بررسی ویژگی‏های پروبیوتیکی بالقوه و آنتی‏اکسیداتیو آن‏هاست. مواد و روش‏ها: صد و یک باسیل کاتالازمنفی از پنیر پوستی جدا شد. بیست جدایه براساس بهترین تحمل‏پذیری‏شان به اسید و نمک، گزینش شدند. با پرایمرهای اختصاصی، ده جدایه به‏عنوان لاکتوباسیلوس شناسایی شدند، سپس با بهره‏گیری از تعیین توالی ژن 16S rRNA، گونه‏ی آن‏ها شناسایی شد. برای ارزیابی ویژگی‏های پروبیوتیکی یا فعالیت‏های آنتی‏اکسیداتیوشان از یک‏سری آزمون برون‏تن استفاده شد. نتایج: شش گونه، لاکتوباسیلوس پلانتاروم و سایرشان لاکتوباسلوس پاراکازیی، لاکتوباسلوس اسیدوفیلوس، لاکتوباسلوس برویس و لاکتوباسلوس بوخنری بودند. تحمل به اسید و صفرا از دیدگاه کمیتی به سویه‏ی پروبیوتیک رفرنس نزدیک بود. لاکتوباسیلوس پلانتاروم S32E، بیشترین زنده‏مانی را در برابر شرایط شبیه‏سازی شده‏ی معده و روده نشان داد. توانایی کاهش کلسترول به‏وسیله‏ی لاکتوباسیلوس پلانتاروم S12E و لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس S37A در قیاس با سویه‏ی رفرنس، به شکل معنادار بالاتر بود. لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس S37A و لاکتوباسیلوس پلانتاروم S12E حساسیت بیشتری در برابر آنتی‏بیوتیک‏های رایج داشتند. بالاترین فعالیت ضدمیکروبی، علیه لیستریا مونوسایتوژنز به ثبت رسید، و میزان فعالیت یاد شده به طور کلی وابسته به گونه و سویه بود. بهترین نتایج مربوط به ربایش رادیکال‏های DPPH و رادیکال‏های هیدروکسیل به ترتیب توسط سلول‏های لیز نشده‏ی لاکتوباسیلوس پاراکازیی S5D و عصاره‏ی درون سلولی لاکتوباسیلوس پلانتاروم S8D، به‏دست آمد. نتایج نشان داد، فعالیت سوپراکسید دیسموتازی نمی‏تواند به‏عنوان یک فاکتور مناسب برای پیشگویی ویژگی‏های آنتی‏اکسیداتیو جنس لاکتوباسیلوس در نظر گرفته شود. بالاترین محتوای گلوتاتیونی به لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس S37A و لاکتوباسیلوس پاراکازیی S5D تعلق داشت. بحث و نتیجه‏گیری: روی‏هم‏رفته، برخی از سویه‏های لاکتوباسیلوس جداشده از پنیر پوستی را می‏توان به عنوان کاندیدهای بالقوه‏ی پروبیوتیکی در نظر گرفت، هرچند این واقعیت باید با انجام آزمایش‏های برون تن تکمیلی تایید شود.