میزان توجه مترجمان به «عناصر معنایی واژگان» در ترجمه اسم‌های جامد سوره بقره

یکی از مهم‌ترین مسائل مورد توجه در فرآیند ترجمه، دستیابی به تعادل و برابری در ترجمه است که از طریق مطالعه جنبه‌های مختلف زبان، به‌ویژه توجه به «عناصر معنایی واژگان» صورت می‌گیرد. این نوشتار رویکرد مذکور را در خصوص ترجمه‌های مشهور معاصر قرآن کریم شامل: آیتی، ارفع، الهی قمشه‌ای، سراج، صفارزاده، فولادوند، کاویانپور، گرمارودی، مجتبوی، مشکینی و مکارم شیرازی، در محدوده اسم‌های چالش‌زای سوره مبارکه بقره، با روش تحلیلی- تطبیقی، مورد بررسی و کنکاش قرار داده و عملکرد آنها را ارزیابی نموده و به بوته نقد کشیده است. منظور از عناصر معنایی واژگان، دستیابی به مؤلفه‌های معنایی می‌باشد که یک واژه متضمن آنهاست. برآیند پژوهش نشان می‌دهد که مترجمان به مبحث «عناصر معنایی واژگان» توجه لازم را نداشته و تقریباً در تمام موارد تنها به معنای اولیه و اساسی اشاره نموده و از مؤلفه‌های معنایی نهفته در هر واژه صرف نظر کرده‌اند. نتایج تحقیق حاضر بیانگر این است که در این زمینه عملکرد مترجمان مذکور در قالب: 1- بسیار عالی (هیچ‌کدام) 2- عالی (هیچ‌کدام) 3- بسیار خوب (مشکینی، کاویانپور و مجتبوی) 4- خوب (آیتی، الهی قمشه‌ای، سراج، گرمارودی) 5- نسبتاً خوب (فولادوند) 6- متوسط (صفارزاده) 7- ضعیف (مکارم شیرازی و ارفع) قابل تقسیم است، بنابراین هیچ‌کدام از مترجمان در دو دسته نخست جای نمی‌گیرند.