مواجهه با هزینه‌های کمرشکن سلامت و فقر قبل و بعد از اجرای طرح تحول سلامت در خانوارهای دریافت‌کننده مداخلات گران‌قیمت: بررسی میدانی در یک بیمارستان بزرگ

هدف: مشارکت مالی عادلانه خانوارها در سلامت، از شاخص‌های مهم هر نظام سلامت می‌باشد. هدف این مطالعه بررسی تأثیر طرح تحول سلامت بر میزان مواجهه خانوارها با هزینه‌های کمرشکن سلامت و فقر در یک بیمارستان بزرگ بود. مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی، خانوارهای دارای سابقه بیمار بستری در بیمارستان عمومی، آموزشی سطح سوم ارجاع مورد بررسی قرار گرفتند. جمعیت پژوهش بیماران دریافت‌کننده مداخلات پرهزینه بودند. داده‌های مرتبط با هزینه‌های درمانی از سیستم اطلاعات بیمارستانی (HIS) و هزینه‌های خوراکی و غیرخوراکی خانوار با استفاده از پرسش‌نامه هزینه- درآمد مرکز آمار ایران و تماس با خانوارهای مربوطه به دست آمد. خانوارهایی که برابر یا بیش از 40% از ظرفیت پرداخت خود را به هزینه‌های سلامت اختصاص داده بودند با هزینه کمرشکن سلامت مواجه شده بودند. یافته‌ها: میزان مواجهه خانوارها با هزینه‌های کمرشکن سلامت از %1/81 در قبل از اجرای طرح تحول سلامت به %7/66 بعد از آن کاهش یافت ( 001/0p<). میزان مواجهه خانوارها با فقر، به دلیل مشارکت در هزینه‌های سلامت، نیز از %3/41 به %4/29 کاهش داشت ( 001/0p<). نتیجه‌گیری: کاهش حدود 15 درصدی در میزان مواجهه خانوارها با هزینه‌های کمرشکن نشان می‌دهد که احتمالاً طرح تحول توانسته به یکی از اهداف خود برسد. به نظر نتایج این مطالعه، با توجه به مشابهت نحوه اجرای طرح تا حدودی قابل‌تعمیم برای بیمارستان‌های دولتی دارای مداخلات پرهزینه مورد مطالعه می‌باشد. با این‌ حال مطالعات گسترده‌تر و با دیدگاه هزینه اثربخشی می‌تواند جوانب اجرای طرح تحول سلامت را بیش‌تر و شفاف‌تر نشان دهد