مهار زیستی نماتد ریشه‏ گرهی، Meloidogyne javanica در گوجه‌فرنگی با استفاده از قارچ‌های Talaromyces flavus و Trichoderma harzianum در شرایط گلخانه

در ارزیابی اثر آنتاگونیستیTalaromyces flavus  و Trichoderma harzianum در کنترل نماتد مولد گره ریشه (Meloidogyne javanica) روی گیاه گوجه‌فرنگی که طی دو سال متوالی (93-1392) صورت گرفت، هشت تیمار شامل تیمارهای آلوده به نماتد و فاقد نماتد همراه با قارچ‌های آنتاگونیست در پنج تکرار در نظر گرفته ‌شد. آزمایش به‌صورت گلدانی در شرایط گلخانه در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد. جدایه‌های T. flavusو T. harzianum از خاک اطراف ریشه‏ی گوجه‌فرنگی در مزرعه جداسازی و پس از تکثیر به‌میزان 107×2 اسپور به‌ازای هر گرم خاک از زاد‏مایه‌ قارچ‌های آنتاگونیست در گلدان‌های حاوی سه کیلوگرم خاک سترون در نظر گرفته ‌شد. پس از انتقال نشاهای چهار برگی گوجه‌فرنگی به گلدان‌ها، اینوکولوم نماتد به تعداد  پنج عدد تخم و لارو در هر گرم خاک اضافه شد. تیمارهای بدون نماتد، فقط محتوی خاک سترون مخلوط با قارچ آنتاگونیست بودند. برای تیمار شاهد غیرآلوده،‌ گلدان‌های عاری از  نماتد و قارچ‏های آنتاگونیست در نظر گرفته ‌شد. دو ماه پس از اعمال تیمارهای آزمایشی، صفات رویشی شامل، طول اندام هوایی، وزن ریشه، تعداد گره روی ریشه و همچنین صفات مربوط به جمعیت نماتد شامل تعداد گال ایجاد شده روی ریشه، تعداد توده تخم، جمعیت نهایی و فاکتور تولید مثل ارزیابی و داده‌ها به‌تفکیک هر سال تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین تیمارهای آزمایشی، کمترین تعداد تخم و جمعیت نماتد متعلق به بوته‌های تیمار شده با ترکیب دو گونه قارچ آنتاگونیست بود که اختلاف معنی‌داری با تیمار شاهد آلوده در سطح احتمال 5% نشان داد و به‌طور میانگین، جمعیت نماتد را تا 80% کاهش داد. در بررسی نقش هر یک از قارچ‌ها به‌تنهایی، T. harzianum وT. flavus  به‌ترتیب، باعث 78 و 67 درصد کاهش جمعیت نماتد شدند. تیمار  T. harzianum نسبت به تیمارT. flavus  تأثیر بیشتری در افزایش رشد رویشی و کاهش جمعیت نماتد داشت، با این‌حال اختلاف بین آن‌ها معنی‌دار نبود. دربین تیمارهای مورد بررسی، تیمار آلوده به نماتد همراه با تلفیق دو گونه قارچ بیشترین تأثیر را در افزایش صفات رویشی گیاه و همچنین کنترل جمعیت نماتد از جمله کاهش تعداد گره و فاکتور تولید مثل نشان داد.