ملاحظاتی در ترتیب خطی ساخت فعل فارسی از دیدگاه پادتقارنی

نویسندگان

  • محمد دبیرمقدم استاد/گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، ایران
  • محمد فرخی یکتا دانشجوی دکتری/گروه زبان‌شناسی، دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، ایران
چکیده مقاله:

این نوشتار می‌کوشد نشان دهد که تبیین ترتیب خطی در ساخت فعل فارسی از منظری پاد تقارنی و بدون توسل به پارامترهای متناقض جهت‌هسته امکان پذیر است. چارچوب نظری این بحث اصولاً مفهوم پارامترِ جهت هسته را در زبان‌های طبیعی رد می‌کند و در عوض، تمام ترتیب‌ها را مشتق از ترتیب پایه مشخص‌گر- هسته - متمم می‌داند. هر ترتیب دیگری جز این لاجرم مشتق است و از حرکت سازه‌های نحوی به دست می‌آید. فارسی هم ویژگی‌های ترتیب آزاد را نشان می‌دهد و هم در بسیاری مقوله‌ها، ترتیب‌های ثابت دارد. تبیین‌های خطی فارسی در چارچوب‌های پارامتری دچار مشکل تناقض یا ناهمسانی در انتخاب ارزش پارامتر می‌شوند، به طوری که مقوله‌هایی مانند متمم‌ساز و حرف اضافه را با کمک یک ارزش پارامتری و مقوله‌هایی همچون فعل و اسم را با ارزش دیگری تبیین می‌نمایند.در این جا نشان داده می‌شود که دیدگاه غیر پارامتری پادتقارنی بدون کم‌ترین مشکلی ویژگی‌های خطی پوسته فعلی فارسی را توضیح می‌دهد. از رهگذر این کاوش، برخی جبنه‌های صرفی و معناشناختی ساخت‌های مذکور نیز توجیه نظام مندی پیدا می‌کند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقش ویژگی‌های رده‌شناختی ساخت موصولی در تعیین ترتیب سازه‌ای فارسی

پژوهش حاضر به دنبال دست‌یابی به دو هدف است؛ نخست ارزیابی ساخت موصولی فارسی از جنبه‌های رده‌شناسانه است لحاظ ترتیب سازه‌ای است. براین اساس در بخش نخست به بررسی ساخت موصولی فارسی از جنبه‌های کاربردشناختی و نحوی پرداخته شده است. نتایج این بخش نشان می‌دهد در فارسی هر دو ساخت موصولی هسته‌دار و بدون هسته وجود دارد اما بسامد کاربرد ساخت‌های موصولی هسته‌دار بالاتر است؛ هستۀ ساخت موصولی فارسی همیشه خارج...

متن کامل

یک ساخت ناشناختۀ فعل التزامی در فارسی میانه

در زبان فارسی میانه، مانند بسیاری از زبان‌های دیگر، یکی از وجوه فعل التزامی است که هم در زمان مضارع و هم در زمان ماضی کاربرد داشته، ولی در متون موجود فقط از بعضی صیغه‌های آن شواهدی در اختیار است. ماضی التزامی در فارسی میانه کم‌کاربردتر از مضارع التزامی است و ظاهراً محدود است به بعضی افعالی که از ماده یا بن ماضی فعل و فعل معین hād ساخته شده‌اند. با این حال، صورت دیگری از افعال التزامی هم در متون ...

متن کامل

رویکردی پادتقارنی به ضمیراندازی در زبان فارسی

در این مقاله به تبیین دو مشخصة بارز زبان­های ضمیرانداز یعنی فقدان فاعل واژگانی و جابه­جایی آزادانةفاعل و فعل در زبان فارسی بر اساس پادتقارن پویا می­پردازیم.این دو ویژگی محصول جانبی نقطة تقارن هستند. ضمیر فاعلی پنهان ضمیری ضعیف و یک گروه حرف تعریف است که پس از ادغام با گروه فعلی و تشکیل نقطةتقارن در صورت آوایی حذف می­گردد. این امر توجیه­گر ضمیراندازی است. جایگاه اصلی فاعل در ساخت­های متعدی و غیر...

متن کامل

بررسی دیدگاه باطنی در مورد فعل ساده و فعل مرکب در زبان فارسی

گروهی از دستوریان و زبان‌شناسان براین باورند که فعل مرکب در زبان فارسی وجود ندارد. گروهی دیگر وجود آن را بدیهی دانسته و در مورد گونه‌های آن و شیوه‌های تشخیص آن بحث می‌کنند. بحث‌هایی نیز در مورد اینکه استفاده از کدام یک از این گونه‌های فعلی بهتر است، صورت می‌گیرد. هر کدام ازین صاحب نظران دلائل ویژه خود را اقامه می‌کنند. یکی از دیدگاه‌های شاخص در این زمینه، آرای محمدرضا باطنی است که در این مقاله ...

متن کامل

فعل ماضی متعدی و ساخت ارگتیو در متن فارسی میانه، سنسکریت و فارسی دادِستانِ مینوی خرد

چکیده دادستان مینوی خرد متنی به زبان فارسی میانه مشتمل بر63 فصل و در شمار اندرزنامه­هاست.در قرن14میلادی تریوسنگ آن­را به زبان سنسکریت ترجمه کرده است. ترجمۀ نریوسنگ ترجمه­ای لفظ­به­لفظ است، بدون مطالعۀ متن فارسی میانه قابل درک نیست و زبان آن ویژگی­هایی دارد که آن را از سنسکریت کلاسیک متمایز و به           زبان­های ایرانی نزدیک می­سازد. از این جهت لازم است با متن فارسی میانه مقایسه و ویژگی­های ز...

متن کامل

بررسی ساخت ملکی در زبان فارسی امروز از دیدگاه رده‌شناسی

  در این مقاله در پی آنیم که پس از اشاره به دسته ‌ بندی انواع راهبردهای صرفی-نحویِ ملکی ‌ سازی در زبان ‌ های دنیا که حاصل مطالعات رده ‌ شناختی هستند و تعیین متغیرهای دستوری که در این دسته ‌ بندی مد نظر قرار گرفته‌اند، راهبردهای ملکی ‌ سازی در زبان فارسی امروز را بررسی کنیم و بر اساس متغیرهای دستوری فوق‌الذکر این راهبردها را تحلیل کنیم. سپس بر اساس معیارهای تعیین راهبرد غالب، راهبرد غالبِ به کار گ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 1

صفحات  1- 22

تاریخ انتشار 2018-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023