مقایسه ی اثر نگهدارنده ماده موثره اکوتیپ های متفاوت گیاه زنیان ((Tracheyspermum ammi بر روی رشد قارچ های فاسد کننده مرکبات

چکیده: مقدمه و هدف: هدف مقایسه ی محتوی شیمیایی ماده موثره ی جداسازی شده از گیاه زنیان ((Tracheyspermum ammi از سه منطقه ی رویشی ایران به عنوان نگهدارنده مرکبات بر رشد قارچ های Alternaria alternata،Penicillium digitatum، Aspergillus niger است.روش کار: بعد از تهیه اسانس ها به روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر و آنالیز آن با دستگاه GC-MS ،اثرات ضد قارچی اسانس های اکوتیپ های مختلف گیاه زنیان با روش های دیسک دیفیوژن،حداقل غلظت مهار کنندگی،حداقل غلظت کشندگی و 50 % مهار رشد قارچی تعیین گردید و با اثرات ضد قارچی عصاره و عرق این گیاه مقایسه شد.یافته ها: همه اسانس ها در روش دیسک دیفیوژن ،هاله عدم رشد بیشتر از 10 سانتی متر داشتند ولی شاهد رشد قارچ ها با عصاره و عرق زنیان بودیم.از تاثیرگذارترین اکوتیپ اسانس ها روی قارچ های مورد بررسی ،اکوتیپ شیراز و کرمان برای آسپرژیلوس نایجر با MIC و MFC برابر 125 و 250 میکروگرم بر میلی لیتر بود.کم ترین درصد مهار رشد مربوط به اسانس شیرازی برای قارچ آلترناریا آلترناتا و اصفهان برای قارچ آسپرژیلوس نایجر در غلظت های 25/31 تا 2000 میکروگرم در میلی لیتر به ترتیب بین (58/5 تا 100 %) و (3/5 تا 100 %)است.نتیجه گیری: اسانس زنیان در مقایسه با عصاره و عرق این گیاه اثر ضد قارچی قابل ملاحظه ای روی قارچ های مورد بررسی دارد.بنابراین می توان امیدوار بود که درآینده با جایگزینی اسانس گیاه زنیان به جای داروهای ضدقارچی شیمیایی که همواره دارای اثرات جانبی زیادی می باشند به عنوان نگهدارنده مرکبات استفاده کرد.