مقایسه فنولوژی گونه .Artimisia sieberi Besser در مناطق مختلف استپی ایران

هدف از مطالعه فنولوژی گیاهان مرتعی، بررسی تغییرات مراحل مختلف فنولوژی به‏منظور تنظیم برنامه‌های بهره‌برداری از مراتع، جلوگیری از برداشت‏های بی‏موقع و شناخت ارزش غذایی گونه‏های گیاهی، تعیین زمان ورود و خروج دام و جمع‏آوری بذرها می‏‏باشد.گونه Artimisia sieberi با فرم بوته‌ای و ارزش علوفه‌ای مناسب به‏عنوان گونه غالب در ترکیب تیپ‏های مرتعی در مناطق استپی خشک و نیمه‏خشک و نواحی رویشی ایران و تورانی گسترش دارد. این گونه دارای ویژگی مقابله با شرایط سخت محیطی و شرایط خشکسالی و مقاومت نسبی به شوری خاک در طیف وسیعی از خاکهای کم‏عمق تا نیمه‏عمیق لومی، شنی و لومی­رسی رویش دارد. در این تحقیق مراحل مختلف فنولوژی گونه‌ Ar. sieberi به‏عنوان یکی از گونه‏های مهم مرتعی در شش سایت‌ متفاوت در مناطق مختلف استپی کشور مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس اطلاعات مربوط به مراحل فنولوژی در مقاطع زمانی 15 روزه در مرحله رویشی و 7 روزه در مرحله زایشی اندازه‏‏گیری و ثبت گردید. از آن‏جایی‏که تکوین مراحل فنولوژیکی ارتباط مستقیمی با عوامل اقلیمی به‏ویژه درجه حرارت و بارندگی دارد؛ آمار هواشناسی شامل درجه حرارت و میزان بارندگی از نزدیک‌ترین ایستگاه هواشناسی نسبت به هر سایت استفاده شد. نتایج مقایسه مراحل مختلف فنولوژی در سالهای مورد بررسی نشان داد که رشد مرحله رویشی Ar.sieberi از اوایل اسفند تا اوایل فروردین­ماه آغاز و در صورت وجود رطوبت تا تیرماه ادامه دارد. مرحله گلدهی از اوایل تیر آغاز و تا اواخر آبان­ماه ادامه می‏یابد. مرحله رسیدن بذر به‏صورت تدریجی از اوایل مهر شروع و تا اواخر دی­ماه به طول می­انجامد. مرحله خواب زمستانه از اواخر دی آغاز و تا اوایل اسفندماه ادامه می­یابد. براساس نتایج بدست­آمده دوره فنولوژی این گونه طولانی‌ است. این موضوع نشانگر دامنه بردباری و مقاومت این گونه نسبت به شرایط محیطی می‏باشد. در نتیجه بر پایه شناخت کامل از مراحل مختلف فنولوژی گونه Ar. sieberi به‏عنوان یک گونه کلید و معرف می‏توان نسبت به برنامه‏ریزی جهت اعمال مدیریت چرا به­منظور تعیین زمان ورود و خروج دام، تعیین تعداد مطلوب دام برای چرا و سیستم‌های مناسب چرایی اقدام نموده و از سوی مدیران و برنامه‌ریزان و بهره‌برداران مراتع مورد کاربرد قرار گیرد.