مقایسه انگارههای شهریاری در چند نگاره از شاهنامه عمادالکتاب از منظر رودلف آرنهایم
نویسندگان
چکیده مقاله:
براساس نظریه گشتالت، در لحظه مشاهده هر نوع تصویر توسط مخاطب، ترکیب آن در ذهن؛ بهسوی سادهترین و آشناترین ساختار ممکن، سوق پیدا میکند. در این رخداد، اصل همگونی، مشتمل بر مشابهت اندازه، رنگ، شکل، جایگیری و جهتمندی فضایی، عمدهترین نقش را دارد اما بنا به نظر رودلف آرنهایم، برقراری مشابهت به تنهایی منجر به خوانش درست تصویر نمیشود. او پیششرط دیگری را تحت عنوان تمایزیابی مطرح میکند و مدعی میشود تشابه در حضور تفاوت، معنی پیدا میکند. برای آزمون این منظر، مقاله پیشرو به دنبال این پرسش است: «مطابق با اصل تمایزیابی رودلف آرنهایم، شباهت بسیار انگارههای شهریاری در تصاویر شاهنامه عمادالکتاب، چگونه ارزیابی میشود؟» به این منظور، شش تصویر از نسخه عمادالکتاب، بهشیوه تطبیقی تحلیلی و با بهرهگیری از مطالعات اسنادی مورد مداقه قرار گرفت. نتیجه بررسیها نشان داد در این تصاویر بهدلیل جایگزینی معنی بهعوض مصداق؛ تشابه بر تفاوت پیشی دارد پس تمایزیابی به اختلال دچار میشود. درحقیقت چون نقاش این نسخه، پادشاهان را متعهد به زیباییشناسی فتحعلیشاهی و عاری از ویژگیهای شخصی به تصویر درمیآورد؛ مفهوم شهریاری بهعوض فردیت هر پادشاه مینشیند. گویی همه حاکمان اساطیری این متن ادبی در قالب شخصیت واحدی تحتعنوان فرمانروا تعریف میشوند بهگونهای که برقراری تمایز میان آنها بهسادگی ممکن نیست.
منابع مشابه
تحلیل چند نگاره پهلوانی از منظر جهاننگری فتوَّتیه
این مقاله بهقصد دریافت و تشریح جهاننگری گروههای سهیم در خلق چند نگاره پهلوانی، به بررسی ساختاری نگارههایی از ایران، هند، بخارا و عثمانی میپردازد. منظور از جهاننگری، آگاهی آرمانی گروهی از مردمان جامعه دانسته شده که بهواسطهٔ آن، گروه در یکی از رستههای مشخص ِ اجتماعی قرار میگیرد. نوشتار، جهاننگری پنهان در نگارهها را به همراه متنی از فتوّتنامهٔ سلطانی و حکایت گلستان (بهعنوان مأخذ مصورسازی ...
متن کاملمطالعه تطبیقی شاخصه های صوری نقاشی قاجار با چند نگاره از شاهنامه عمادالکتّاب
The Qajar paintings can be categorized into two main periods: the first period, initiated at the beginning of the reign of Fath-Ali Shah and continued until the reign of Naser al-din Shah. It focuses on the combination of ornamental and Persian painting forms with the achievements of naturalist art such as perspective principle and its important feature is the total domination of Persian art. I...
متن کاملمقایسه تطبیقی متن و نگاره در شاهنامه صفوی W602 والترز(درآوردن رستم، بیژن را از چاه)
«شاهنامه w602 والترز» یکی از نسخ مصور عصر صفوی است که دارای نگارههایی از صحنههای بزم و رزم، سرگذشت شاهان و پهلوانان و داستانهای عاشقانه است. از جمله داستانهای عاشقانه سرگذشت بیژن و منیژه و گرفتاری بیژن به چاهاندرون میباشد. ظرافت و زیبایی این نقاشی نگارنده را بر آن داشت که تصویرآفرینی و پیوستگی آن را بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و مطالعات کتابخانهای، با متن «شاهنامه» تحلیل نماید و به این پ...
متن کاملتحلیل مضمونی چند نمونه از نگاره های «گذر سیاوش بر آتش» در شاهنامه فردوسی
نقاش ایرانی داستان را تنها تصویرسازی نمی کرد بلکه بن مایه، جوهر و مفهوم داستان را تأویل و با روحی معنوی به تصـویر می کشید تا با هنر خود، همگان را از درک آن بهره مند سازد. با این نگاه، ویژگی های تصویری، واقعیت را آشکارا بازتاب نمی دهـند؛ بلکه به کار «معناسازی» مشغول اند و دستیابی به حقیقت آنها، خالی از دشـواری نخواهد بود. اما متأسفانه تاکنون توجه زیادی به نگارگری ایران، از نظر معنای عرفانی، فلسف...
متن کاملمطالعه تطبیقی شاخصه های صوری نقاشی قاجار با چند نگاره از شاهنامه عمادالکتّاب
نقاشی عصر قاجار به طور عمده، به دو دوره تقسیم می شود: دوره نخست؛ مقارن با سلطنت فتحعلی شاه نضج می یابد تا عصر ناصری دوام می آورد؛ بر تلفیق صور نگارگری و تزئینی با دستاوردهای هنر ناتورالیستی تکیه دارد و سیطره کلی دستاوردهای هنر ایرانی در آن، حائز اهمیت است. دوره دوم، با سلطنت ناصرالدین شاه و ظهور هنرمندان اروپارفته، شکل می گیرد و مبتنی بر بازنمایی از هنر طبیعت گرای غرب است. شاهنامه عمادالکتّاب، م...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 23 شماره 3
صفحات 31- 40
تاریخ انتشار 2018-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023