مقایسه اثربخشی لتروزول و کلومیفن سیترات در زنان نابارور ایرانی: مرور سیستماتیک و متاآنالیز

مقدمه: یکی از متداول­ترین روش­های درمانی در ناباروری، استفاده از داروهای خوراکی مانند کلومیفن سیترات و لتروزول است. میزان موفقیت کلومیفن در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و مقاومت به انسولین نسبت به سایرین پایین‌تر است، اما لتروزل نتایج موفقیت‌آمیزی در این گروه‌ها داشته است، اما به دلیل قیمت بالاتر لتروزول، کلومیفن هنوز در بسیاری از موارد به عنوان خط اول درمان استفاده می‌شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی این دو داروی اولیه مهم در درمان ناباروری انجام شد. روش‌کار: در این مطالعه مرور سیستماتیک جهت یافتن مقالات، بانک­های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی Magiran، Medlib، SID، pubmed، Cochrane، Irandoc، IranMedex و Google scholar جهت بازیابی مقالات فارسی و انگلیسی، بدون محدودیت زمانی تا ابتدای اردیبهشت سال 1398 (می 2019) جستجو شدند. جستجوی جامع با کلید واژه­های فارسی داروهای ناباروری، کلومیفن سیترات، لتروزول، ایران و معادل­های انگلیسی متناسب انجام شد. مقالات کارآزمایی بالینی تصادفی شده، دارای متن کامل که به مقایسه عملکرد دو داروی کلومیفن سیترات و لتروزول در ناباروری پرداخته بودند، وارد مطالعه شدند. یافته‌ها: در ابتدا 627 مقاله بازیابی شد که پس از حذف موارد تکراری (164 مقاله) و غیرمرتبط (463 مقاله)، متن کامل 41 مقاله بررسی شد. از بین مقالات بازیابی شده، 19 مقاله واجد شرایط ورود به مطالعه بودند.19 کارآزمایی بالینی با مشارکت 2638 بیمار در این مطالعه وارد شدند.نتایج متاآنالیز نشان داد که در گروه لتروزول نسبت به کلومیفن سیترات شانس بارداری 10%، همچنین شانس تولد نوزاد زنده در گروه لتروزول 2/11% و میانگین ضخامت آندومتر بیشتر از کلومیفن بود. شانس سندرم تحریک بیش از حد تخمدان 4/1%، سقط 6/0% و بارداری چندقلو 4/4% و میانگین تعداد فولیکول غالب در گروه لتروزل نسبت به کلومیفن سیترات کمتر بود. بر اساس نتایج نمودار قیفی و آزمونegger ، سوگرایی انتشار وجود نداشت (43/0=p). نتیجه‌گیری: هرچند قیمت لتروزول از کلومیفن سیترات بالاتر است، اما لتروزول در دستیابی و موفقیت در بارداری نتایج امیدوارکننده‌تری داشته است، با این‌حال نیاز به مطالعات وسیع‌تر در این زمینه وجود دارد.