معنویت محیط کاری و تأثیر آن بر مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی مطالعه موردی: کارکنان آموزش و پرورش نواحی پنج گانه شهر تبریز

در دنیای امروز که دنیای سازمان هاست، نیروی انسانی به عنوان بزرگ ترین و مهم ترین سرمایه و دارایی سازمان می تواند مهم ترین مزیت رقابتی را برای سازمان بوجود آورد. مدیران و رهبران سازمان ها می توانند با بوجود آوردن معنویت[1]در محیط های کاری و بهره گیری از ابزارهای غیر مادی، بصیرت و تدبیر معصومانه در این نیروی انسانی این احساس را ایجاد کنند که کارشان با معنا و هدف دار و چالش برانگیز است. این ها زمینه رشد و پیشرفت را برای سازمان به ارمغان خواهد آورد. همچنیـــن با بوجود آوردن معنویت در محیط های کاری این احساس را در آنان ایجـــاد می شود که خود را عضوی از سازمان و واحــد کاری احساس کنند و این که کارکنان باید در سازمان از همدیگر حمایت کنند و خود را با اهداف سازمان و مأموریت های آن عجیـــن کنند، و کارکنـــان با این شرایط و در این محیط های کاری دست به خلاقیت و ابتکار عمل زده و در برابر کنش ها، واکنش نشان داده و سازمان را در رسیدن به اهدافش یاری خواهند کرد. هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر معنویت محیط کاری بر مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی کارکنان آموزش و پرورش نواحی پنج گانه شهر تبریز است. برای این منظور رفتار شهروندی سازمانی براساس نظریه اورگان و باتمن[2]در پنج بعد؛ نوع دوستی، وجدان، جوانمردی، ادب و نزاکت و رفتار مدنی و معنویت محیط کاری بر اساس نظریه میلیمن و همکارانش[3] تعریف و در این راستا پنج فرضیـه تنظیم شـده است،  برای آزمون این فرضیه ها، دو پرسشنامه شامل پرسشنامه معنویت محیط کاری با 21 سؤال و پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی با 30 سؤال استفاده شد. پس از سنجش روایی و پایایی، پرسشنامه ها در اختیار نمونه آماری که از کارکنان آموزش و پرورش نواحی پنج گانه شهر تبریز می باشد و تعداد آن ها 182 نفر است، قرار داده شد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها، اطلاعات حاصله تلخیص و طبقه بندی شد، سپس برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از روش های آماری توصیفی و استنباطی (آزمون رگرسیون دو متغیره) استفاده گردیــد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها، نشان دهنده تأئید فرضیه های اول چهارم و پنجم و رد فرضیه های دوم و سوم تحقیق است؛ به عبارتی معنویت محیط کاری بر مؤلفه های نوع دوستــی، ادب و ملاحظه، و رفتار مدنی رفتار شهروندی سازمانی کارکنان آموزش و پرورش نواحی پنج گانه شهر تبریز مؤثر است و بر مؤلفه های وجدان و جوانمردی رفتار شهروندی سازمانی کارکنان آموزش و پرورش نواحی پنج گانه شهر تبریز مؤثر نمی باشد. 1- Spirituality                                            3- Milliman et al 2- Organ and Bateman