معناشناسی قسم درقرآن کریم . رویکردی تاریخی و فرهنگی
نویسنده
چکیده مقاله:
. مفهوم قسم در قرآن کریم همواره از موضوعات مورد توجه قرآنپژوهان بوده و در این باب، بهخصوص قالب تکرارشوندۀ «لا اُقسِمُ» چالش گستردهای را هم برای مفسران، هم برای نحویان ایجاد کرده است. این درحالی است که تحلیلهای ارائه شده برای معنای «لا اُقسِمُ» در کاربردهای قرآنی در عمل از تکلف عاری نیست و نیاز به بازنگری نیاز دارد. در این مقاله با ترکیبی از روشهای معناشناسی تاریخی و معناشناسی فرهنگی معنای قسم بررسی میشود. پژوهش نشان میدهد که قَسَم در فرهنگ عرب عصر نزول، بهسان برخی فرهنگهای دیگر بار معنایی منفی حمل میکرده است و معنایی بسیار نزدیک بهنفرین و لعنت داشته است و از همین رو، ترکیب «لااُقسِمُ» در قرآن کریم، باید با همان ترکیب نحوی ظاهری در آن، بهسوگند نخوردن بازگردانده شود.
منابع مشابه
معناشناسی تاریخی و فرهنگی سَبیل در قرآن کریم
سَبیل پُرکاربردترین واژۀ متعلّق به حوزۀ معنایی راه در عصر نزول است و به دلیل کاربرد در سیاقهای متنوع گاه از نگاه عالمان مسلمان بر 14 معنای مختلف حمل شده است. مروری بر منابع لغوی و تفسیری گویای آن است که عالمان مسلمان اطلاع چندانی از فرایند ساخت و مؤلفههای معنایی سبیل و ویژگیهای این نوع از راه در بافت نزول نداشتهاند. در مطالعۀ حاضر با هدف جبران این خلأ مطالعاتی میکوشیم با بهرهگیری از روشها...
متن کاملمعناشناسی تاریخی و توصیفی «فردوس» در قرآن کریم
چکیده واژه فردوس که تنها 2 بار در قرآن کریم آمده است، در طول تاریخ، سیر و تطور معنوی و همچنین انتقال جغرافیایی و زبانی پیچیدهای داشته است؛ تا حدی که لغت شناسان نتوانستهاند به نظریهای واحد درباره آن برسند. در این نوشتار به معناشناسی این واژه، قبل، همزمان و بعد از نزول قرآن کریم پرداخته و با کاوش در سیر تحول معنایی آن در طول تاریخ و بررسی موارد تکرار شده آن در قرآن کریم، به بررسی لغات قریب ال...
متن کاملمعناشناسی تاریخی و توصیفی «عَدْن» در قرآن کریم
واژه «عَدْن» در قرآن واژهای دخیل است. اعراب جاهلی پیش از نزول قرآن با کاربرد این واژه به معنای سرزمینی که بهشت اولیهٔ حضرت آدم در آن قرار داشته و در کتب عهد عتیق و تلمود و به تبع آن تعالیم یهودی و مسیحی بهکاررفته است، آشنا بودهاند. این واژه در قرآن تطوّر معنایی پیدا کرده و برای بهشت اخروی بهکاررفته است. احتمال استعمال فعلی و مصدری این واژه پیش از نزول قرآن مورد تردید است. تعبیر «جنّات عَدْن» در قر...
متن کاملمعناشناسی تاریخی و توصیفی «شُعُوب» در قرآن کریم
زبان و به دنبال آن واژگان، ریشه در فرهنگها، سنتها و نظام خاص زندگی در هر جامعهای دارد و متأثّر از جهانبینی دربرگیرندۀ آن است. بسیاری از واژگان قرآنی نیز پس از گذر از جهانبینی جاهلی و ورود به جهانبینی قرآنی، عناصر معناشناختی تازهای پیدا کردند و در دورۀ پس از قرآن نیز با عنایت به گذر زمان، دچار تحوّل معنایی متناسب با حاکمیت فکری دورۀ خویش شدند. شناخت روند تحوّلات معنایی آن دسته از واژگان قرآن...
متن کاملمعناشناسی تاریخی و توصیفی «عَدْن» در قرآن کریم
واژه «عَدْن» در قرآن واژه ای دخیل است. اعراب جاهلی پیش از نزول قرآن با کاربرد این واژه به معنای سرزمینی که بهشت اولیهٔ حضرت آدم در آن قرار داشته و در کتب عهد عتیق و تلمود و به تبع آن تعالیم یهودی و مسیحی به کاررفته است، آشنا بوده اند. این واژه در قرآن تطوّر معنایی پیدا کرده و برای بهشت اخروی به کاررفته است. احتمال استعمال فعلی و مصدری این واژه پیش از نزول قرآن مورد تردید است. تعبیر «جنّات عَدْن» در قر...
متن کاملاسلوب استفهام و اغراض فرعی آن درقرآن کریم
استفهام حقیقی یکی ازانواع انشاءطلبی است که به منظوردریافت فهم حقیقت انجام می گیرد؛ اما بسیارپیش می آید که استفهام به نیت اغراض فرعی نیزطرح می شود؛ یعنی منظورپرسشگر فهم مطلبی که نمی داند، نیست. دقیقابه همین جهت است که به کاربردن استفهام در غرض های فرعی، تجاهل العارف نام داردو یکی از موضوعات بحث بر انگیز علم بلاغت است. البته بعضی آن را فنّ معانی و برخی دیگر آن را در فنّ بدیع می گنجانند .سعی ما در ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 24 شماره 63
صفحات 37- 64
تاریخ انتشار 2018-06-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023