مطالعه گلدهی، گرده افشانی، خودناسازگاری و دگرناسازگاری برخی از ژنوتیپ های گلابی آسیایی Pyrus serotina Rehd

این پژوهش بر روی گلدهی و گرده افشانی چند ژنوتیپ گلابی آسیایی با نامهای KS13, KS11, KS9, KS8, KS6 و KS14 در گروه باغبانی دانشگاه تربیت مدرس انجام گرفت تا زمان گلدهی، جدول تطابق گلدهی و خود ناسازگاری و دگر ناسازگاری بین ژنوتیپ ها مشخص گردد. به منظور مشخص شدن خودناسازگاری و خودسازگاری از هر ژنوتیپ 4 درخت انتخاب و بر روی هر کدام از آنها 2 شاخه در وضعیت های تقریبا مشابه انتخاب و گرده افشانی کنترل شده بر روی آنها انجام شد. پس از عمل گرده افشانی به منظور مطالعه میکروسکوپی زنده بودن دانه گرده و چگونگی رشد لوله گرده 48، 72 و 96 ساعت بعد از گرده افشانی تعدادی گل برداشت و در محلول FAA تثبیت شدند. در آزمایشی جداگانه و به منظور مطالعه دگر گرده افشانی، گلهای پایه مادری اخته شدند و سپس گرده افشانی با ژنوتیپ دلخواه بر روی آنها انجام شد و درصد تلقیح و تشکیل میوه در 15، 35 و 75 روز بعد از تمام گل شمارش گردید. نتایج نشان داد همزمانی در گلدهی بین ژنوتیپ ها وجود دارد و بهترین تطابق گلدهی در بین ژنوتیپ های KS11 و KS13 مشاهده گردید. نتایج مطالعات میکروسکوپی نشان داد که در اکثر موارد دانه گرده زنده بوده و بعد از گرده افشانی جوانه زدند که در تیمارهای خودگرده افشانی رشد لوله گرده در قسمت های ابتدای خامه متوقف شد اما در تیمارهای دگر گرده افشانی رشد تا قسمت های پایین خامه ادامه پیدا کرد. میزان تشکیل میوه ژنوتیپ های مورد مطالعه بعد از خودگرده افشانی در شمارش آخر بدین ترتیب بود که KS9 با 92/2 درصد تشکیل میوه کمترین میوه دهی و بعد از آن ژنوتیپ های KS13، KS6، KS8، KS14 و KS11 به ترتیب با 16/4، 44/5، 03/7، 33/10 و 65/14 درصد تشکیل میوه قرار داشتند. میانگین تشکیل میوه در 6 تیمار مربوط به دگر گرده افشانی در شمارش اول، دوم و سوم به ترتیب 04/46، 62/39 و 58/25 درصد بود. در شمارش نهایی تیمار گرده افشانی KS11 با KS8 بیشترین درصد تشکیل میوه 34/34 و گرد ه افشانی ژنوتیپ KS13 با گرده KS8 با 15/14 کمترین درصد تشکیل میوه را داشت.