مطالعه بیان ژن های فنیل آلانین آمونیالیاز و پروتئین شبه توماتین در گیاه آفتابگردان آلوده به بیماری پوسیدگی اسکلروتینیایی یقه ساقه

پوسیدگی اسکلروتینیایی ریشه و طوقه که توسط قارچ Sclerotinia sclerotiorum ایجاد می­ شود، یکی از مهم‌ترین بیماری‌های قارچی آفتابگردان در ایران به شمار می­ رود. استفاده از ژنوتیپ­های مقاوم به بیماری یکی از اقتصادی ترین روش‌های کنترل آن است. در این تحقیق، میزان بیان ژن‌های فنیل آلانین آمونیالیاز 2 (PAL2) و پروتئین شبه توماتین (TLP) در ژنوتیپ های LC106-C و RHA265 آفتابگردان بعد از آلودگی با جدایه ی SSU53 قارچ عامل بیماری و با روش Real time PCR بررسی شد. نتایج نشان داد که اثر ژنوتیپ، زمان پس از آلودگی و همچنین اثر متقابل ژنوتیپ × زمان بر میزان بیان هر دو ژن PAL و TLP معنی دار است. نتایج برش دهی اثر متقابل نشان داد که در رابطه با ژن PAL بین دو ژنوتیپ در زمان های 6 و 48 ساعت پس از آلودگی و در رابطه با ژن TLP در 48 ساعت پس از آلودگی اختلاف معنی دار وجود دارد. بیشتر بودن میزان بیان ژنهای مورد مطالعه در لاین مقاوم (LC106-C) در مقایسه با لاین حساس (RHA265)، تأییدی بر دخالت ژن های فوق در مقاومت جزئی آفتابگردان به بیماری اسکلروتینیا و مقاومت لاین LC106-C در سطح مولکولی است. نتایج این پژوهش می­تواند در برنامه­ های به ­نژادی آفتابگردان برای تولید ارقام مقاوم به بیماری اسکلروتینیا مفید واقع گردد.