مطالعه انتقادی فلسفه پست مدرنیسم در شعر ادونیس

پست مدرنیسم پدیده‌ای فلسفی و فرهنگی، فرزند نافرمان مدرنیسم است که در یک رابطه دیالکتیکی انتقادی با آن، با تکیه بر مؤلفه‌هایی همچون نفی عقل‌گرایی و انکار ذات‌باوری، انکار سلطه علم، نفی فراروایت‌ها، نقض دوگانگی‌های حتمی و واسازی و... در مقابل عقل‌گرایی، ذات‌باوری، اصالت علم و مرکزگرایی مدرنیسم، در پی بحران روحی و فکری و مدنی انسان غربی در نتیجه دو جنگ جهانی، ظهور کرد. و در عصر ارتباطات و از طریق همزیستی و روابط مسالمت‌آمیز و غیر مسالمت‌آمیز، به بستر فرهنگی و اندیشگانی در جوامع اسلامی ورود کرده و بسیاری از اندیشمندان و ادیبان اسلامی، تحت تأثیر آن قرار گرفته و آن را معیار خوانش میراث فکری خود قرار می‌دهند. پژوهش حاضر با روش وصفی - تحلیلی و با استعانت از نقد فلسفی، در پی بیان تفاوت‌های فکری و چالش‌های ناشی از تجلی این جریان در شعر ادونیس در تقابل با اندیشه مطلق‌گرا، ارزشمدار و هرمی بنیانِ اسلامی است. نتایج پژوهش بیانگر این امر است که ادونیس با ابزار نقد پست‌مدرن و بدون احتساب تفاوت‌های ژرف فرهنگی و مدنی و عوامل و بستر ظهور آن، به بازخوانی میراث اسلامی می‌پردازد و با از میان برداشتن مرزهای شعر و فلسفه و بکارگیری اندیشه فلسفی پست‌مدرن، بدون توجه به کارکرد شعر در جوامع اسلامی، شعری سخت نامفهوم را ارائه می‌کند که با زبان و اندیشه و فرهنگ جامعه عربی اسلامی فاصله دارد. اگر چه در برخی موارد، مخاطب آگاه را به بازخوانی میراث فرهنگی خود وامی‌دارد.