مسؤولیت حقوقی دولت در بلایای طبیعی

در کشور ما نیز مانند سایر کشورها بحث مسؤولیت دولت از جمله مباحث نسبتاً جدید است. در گذشته عقیده بر این بود که دولت‌ها دارای مصونیت هستند و نمی‌توان آنها را به‌دلیل انجام اعمالی مورد مؤاخذه قرارداد؛ اما به‌تدریج با ظهور دولت‌های مشروطه و اصول مربوط به آزادیخواهی و حقوق مردم، اصل مسؤولیت دولت به‌عنوان مبنایی جهت پاسخگویی دولت در برابر زیان‌هایی در نظر گرفته شد که متوجه شهروندان می‌شد. البته توجه به این نکته لازم و ضروری است که مسؤولیت دولت فقط مربوط به انجام نادرست وظایف نیست، بلکه عدم انجام وظایف مربوطه یعنی عمل منفی که درواقع دولت در انجام وظایف خود مرتکب قصور و کوتاهی شود و همچنین تأخیر در انجام وظایف محوله را نیز شامل می‌شود. بلایای طبیعی، حوادثی غیرمترقبه و ناگهانی قلمداد می‌شوند که سبب بروز خسارات جبران‌ناپذیر، بر زندگی مردم می‌گردد. در این خصوص به‌دلیل بی‌اطلاعی و عدم آگاهی مردم، مسؤولیت و پاسخگویی دولت در رابطه با کوتاهی و سهل‌انگاری در انجام وظیفه محوله و بازخواست آنها چندان قابل تصور نیست. در حالی‌که بر اساس قوانین و مقررات داخلی و نیز اسناد بین‌المللی، دولت‌ها موظف به تأمین حداقل استانداردهای زندگی و نیز حفظ حق حیات آنها به هنگام وقوع بلایای طبیعی هستند.