مروری بر مطالعات فراگیری و رشد زبان فارسی درمقام زبان اول

پیدایش نظریة ذاتی‏بودن زبان مطالعات فراگیری زبان اول را انسجام بخشید و با تمرکز بر گفتار کودک توانست مراحل رشد آن را شناسایی کند و به یافته‏های ارزش‌مندی برسد و نظریه‏های نوینی برای فهم بهتر این پدیده ارائه دهد. جستار حاضر می‏کوشد: 1. با مروری کوتاه بر نظریه‏های فراگیری و رشد زبان به بررسی مبانی نظری این قلمرو بپردازد، 2. با رویکرد تحلیلی به پژوهش‏های انجام‌شده در فراگیری و رشد زبان فارسی درمقام زبان اول جایگاه این پژوهش‏ها در مطالعات زبانی را نشان دهد. بدین منظور با جست‌وجو در پایگاه‏های دادة پژوهش‏های داخل کشور و سه نمایة SID، Noormags، و Magiran پژوهش‏های فراگیری و رشد زبان اول (فارسی) طی سال‏های 1365-1394 مشخص شد. 76 جستار در پنج دستة پژوهش‏های رابطه‏ای ـ علّی، توصیفی، مروری، مقایسه‏ای، و اعتبارسنجی آزمون‏ها طبقه‌بندی شد. یافته‏ها نشان داد که بیش‌تر پژوهش‏ها در حوزة توان‌بخشی و متغیرهای مسبب اختلال در فراگیری و رشد انجام شده است. مطالعات توصیفی محدودی در حوزۀ شناخت و مراحل رشد زبان فارسی انجام شده است، اما در‌بارۀ نظریه‏های فرهنگی ـ اجتماعی ویگوتسکی و کاربردمحور توماسلو پژوهش چندانی انجام نگرفته است.