مروری بر اسناد بین‌المللی نظام عام تحدید کلی مسئولیت در حقوق دریایی

  مفهوم تحدید مسئولیت مالک کشتی در قرن یازدهم میلادی شناسایی شد و تا قرن نوزدهم در حقوق داخلی کشورها توسعه یافت. در قرن نوزدهم، با توجه به اهمیت حمل‌ونقل دریایی برای توسعۀ تجارت بین‌المللی و تعارض قوانین در حمل‌ونقل دریایی بین‌المللی، نیاز به یکسان‌سازی مقررات مربوط به حمل‌ونقل دریایی بین‌المللی، به‌ویژه قواعد مربوط به تحدید مسئولیت احساس می‌شد. اولین گام در جهت یکسان‌سازی قواعد بین‌المللی تحدید مسئولیت با تصویب کنوانسیون 1924 برداشته شد، اما این کنوانسیون با اقبال چندانی رو‌به‌رو نشد. برخلاف کنوانسیون 1924، جامعۀ کشتی‌رانی از کنوانسیون‌های 1957 و 1976 در خصوص تحدید مسئولیت مالکان کشتی، استقبال گسترده‌ای کرد. جمهوری اسلامی ایران در تیر 1393 به کنوانسیون 1976 ملحق شده است؛ درحالی که مقررات قانون دریایی در باب تحدید مسئولیت همچنان ملهم از کنوانسیون 1957 است. در این مقاله پس از بررسی روش‌ها و نظام‌های تحدید مسئولیت، سعی خواهد شد تا ضمن معرفی اسناد یادشده، مقررات کنوانسیون‌های مربوط به نظام عام تحدید مسئولیت در حقوق دریایی (شامل کنوانسیون‌های مصوب 1924، 1957 و 1976)، سیر تحول آن‌ها و همچنین وضع حقوق ایران در این زمینه به اجمال بررسی شود.