مدیریت بافت‌های تاریخی- فرهنگی با تعیین عرصه‌های بحرانی به کمک منطق فازی با استفاده از GIS

مقدمه و هدف پژوهش: از جمله سیاست‌های موثر و حساس توسعه شهری برای بافت‌های باارزش را می‌توان طرح‌های مداخله در بافت‌های تاریخی- فرهنگی دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست‌محیطی و کالبدی قابل تحلیل هستند. عدم مداخله‌ی بهینه در بافت‌های تاریخی باعث فرسودگی در سکونت، کالبد و عملکرد در بافت تاریخی می‌شود. از این رو شناسایی صحیح پهنه‌های بحرانی نیازمند مداخله و اولویت‌بندی بین پهنه‌ها و در نهایت تعیین الگوها و روش‌های مداخله‌ی صحیح در بافت‌های تاریخی که از اهداف اصلی پژوهش حاضر است، می‌تواند موجب تعادل چرخه رشد و توسعه و همچنین باز زنده‌سازی بافت گردد. روش پژوهش: روش تحقیق با توجه به ماهیت پژوهش «توصیفی- تحلیلی» است، بدین منظور در مدل‌سازی منطق بولین در انتخاب شاخص‌ها و منطق فازی در درجه‌بندی داده‌ها به کمک تکنیک Spatial Statistic در نرم‌افزار GIS مورد استفاده قرار گرفته است. یافته‌ها: اصلی‌ترین و عمده‌ترین خروجی این فرآیند کاهش تعداد متغیرهای مورد استفاده در مدل و واقعی‌تر نمودن نتایج آن است. در انجام مدل‌سازی اشاره شده، جهت دستیابی به پهنه‌های نیازمند مداخله و اولویت‌بندی بین این پهنه‌ها 3 مرحله‌ی تعیین لایه‌های مورد سنتز معیارها، الگوی تلفیق لایه‌های هر معیار و تعیین الگوی منتخب جهت تلفیق نهایی گرفته است. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش برای بافت تاریخی شیراز، سه پهنه را به عنوان پهنه‌های اصلی مداخله و عرصه‌های بحرانی نشان می‌دهد. میزان حساسیت و دقت الگوهای مداخله از حاشیه به درون بافت افزایش می‌یابد در نتیجه پیشنهاد می‌گردد، مرکز بافت به عنوان عرصه حفاظت مطلق در نظر گرفته شود و انجام کمترین تغییرات و مداخلات در روند برنامه‌ریزی ملاک قرار گیرد. در همین راستا پیشنهاد می‌گردد الگوی مداخله در قسمت عمده‌ای از منطقه که عموماً در حاشیه بیرونی محدوده واقع شده است، نوسازی با حفظ روحیه بافت تاریخی باشد.