مدلی برای سنجش سطح مدرنیته سیاسی دردولت-ملتهای جدید محمدحسین پناهی حسن سرایی صادق پیوسته

این مقاله مدلی را برای بررسی و مقایسة مدرنیته‌های سیاسی در دولت ملت‌ها پیشنهاد می‌کند. پرسش این است که: اگر خطوط متفاوتی برای مدرن شدن سیاسی مردم و دولت‌ها وجود دارد، چگونه می‌توان این خطوط را نشان داد؟ راه‌حل این مطالعه، مکان‌یابی وضعیت سیاسی دولت ملت‌ها در دستگاه مختصاتی با چهار محور و درواقع چهار طیف از تعیین / عدم تعیین حق سرنوشت، توزیع مسالمت‌آمیز / خشونت‌آمیز قدرت، مشارکت محدود / همگانی در سیاست، نهادمندی / نانهادمندی سیاسی است. بنا به این دستگاه مفهومی، می‌توان مسیرهای مختلفی را درحرکت از وضعیت پیش مدرن به وضعیت مدرن، ترسیم نمود. مسیرهایی متعدد که ممکن است متفاوت و حتی تکینه باشند. با توجه به امکانات این مدل، می‌توان ضمن مقایسة دولت‌ملت‌های مختلف بدون فرو کاستن مقایسه به تکامل‌گرایی، در انواع آینده‌های باورپذیر، سیاست‌هایی جایگزین را تدوین نمود و به‌جای منطق پیش‌بینی، از منطق آینده‌پژوهانه در سیاست‌گذاری کمک گرفت.