محل شکل گیری و توزیع فضایی- زمانی کم ارتفاع های بریده موثر بر ایران

کم ارتفاع های بریده به عنوان یک کم ارتفاع بسته درورد سپهرمیانی و بالایی تعریف میشوند که به طور کامل از جریان اصلی بادهای غربی جدا شده اند. کم ارتفاع بریده یکی از پدیده های اثرگذار بر اقلیم ایران میباشد .هدف از این مقاله بررسی میزان این اثرگذاری در مناطق مختلف ایران در زمان های متفاوت میباشد .ویژگی های کم ارتفاع های بریده در ایران، برای دوره 2015-1976 مطالعه گردید. برای شناسایی این سیستم ها از الگوریتم رائولنییتو، با قابلیت شناسایی خودکار، استفاده گردید. این الگوریتم از داده های میانگین روزانه ارتفاع ژئوپتانسیل ترازهای ۵۰۰ و 600 هکتوپاسکال، باد مداری در تراز۵۰۰ هکتوپاسکال و دمای تراز۵۰۰ هکتوپاسکال ، از پایگاه دادههای مرکز ملی پژوهشهای جوی ایالات متحده استفاده میکند. نتایج نشان داد که اصلی ترین مناطق شکل گیری کم ارتفاع های بریده موثر بر ایران در شرق، غرب و جنوب ترکیه، شرق مدیترانه و کشورهای سوریه و اردن می باشند. در این مطالعه ایران به چهار منطقه تقسیم گردید و فراوانی رخداد کم ارتفاع های بریده در این مناطق بررسی گردید. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی وقوع این سیستم ها در منطقه A (ربع شمال غرب ایران) و سپس در منطقه C (ربع شمال شرق) رخ داده است. همچنین مشخص گردید که بیشترین رخداد کم ارتفاع های بریده در مناطق A و C، در فصل بهار و در مناطق B (ربع جنوب غرب) و D (ربع جنوب شرق)، در فصل زمستان بوده است. توزیع سالانه کم ارتفاع های بریده در مناطق چهار گانه ایران نیز بررسی گردید بطوریکه در طول دوره آماری 40 ساله،سال 1982 در هر چهار منطقه ایران، بیشترین فراوانی کم ارتفاع بریده رخ داده است.