محقق دوانی و مسئله علم الهی
نویسنده
چکیده مقاله:
اندیشمندان اسلامی، اصل علم خداوند را پذیرفتهاند؛ اما تحلیل فلسفی و بیان چگونگی آن بهویژه در علم خداوند به جزئیات، نیازمند تأمل بیشتر است؛ تا آنجا که راهکارهای متفاوتی در این زمینه مطرح میشود. محقق دوانی نیز توجه خاصی به این موضوع داشته و بهتفصیل بدان پرداخته است. وی ضمن ارزیابی آرای حکما و متکلمان، به اثبات علم الهی، بهویژه علم تفصیلی خداوند به اشیا میپردازد. ایشان در تببین نظر فلاسفه معتقد است آنها علم خداوند را به نحو تعقلی میدانند، نه تخیلی. دوانی به نقد توضیح خواجهنصیر میپردازد و علم موردنظر ابنسینا را نیز غیر از علم ارتسامی میداند. وی برای اثبات علم الهی به مخلوقات، از دلایلی مبتنی بر غیر زمانی و مافوق زمان بودن ذات الهی و رابطه علت و معلولی بین خداوند و موجودات بهره میگیرد و همچنین تحلیلی براساس ذوق تالّه ارائه میکند که نتیجه آن، علم اجمالی ـ که خلاّق صور تفصیلی در خارج است ـ خواهد بود.
منابع مشابه
علم حضوری نفس از دیدگاه شیخ اشراق و محقق دوانی
با توجه به اینکه نفس، در کلام شیخ اشراق، واجد دو جه علوی و سفلیست، ضرورتاً، واجد دوگونه فعل است: فعلی که با عنوان «تدبیر جسم» شناخته میشود و فعلی که متضمن معرفت و سیر و سلوک عرفانی است؛ اما از آن حیث که نفس، به عالم نور تعلق دارد و از جنس نور است، بنا به تعریف نور، نخست «آشکار بر خود» است و دوم «آشکار کنندهی غیر خود». بنابراین، شیخ اشراق، در اثبات تجرد نفس، نخست از «ادراک مستمر نفس» یا «خودآ...
متن کاملعلم حضوری نفس از دیدگاه شیخ اشراق و محقق دوانی
با توجه به این که نفس، در کلام شیخ اشراق، واجد دو جه علوی و سفلی ست، ضرورتاً، واجد دوگونه فعل است: فعلی که با عنوان «تدبیر جسم» شناخته می شود و فعلی که متضمن معرفت و سیر و سلوک عرفانی است؛ اما از آن حیث که نفس، به عالم نور تعلق دارد و از جنس نور است، بنا به تعریف نور، نخست «آشکار بر خود» است و دوم «آشکار کننده ی غیر خود». بنابراین، شیخ اشراق، در اثبات تجرد نفس، نخست از «ادراک مستمر نفس» یا «خودآ...
متن کاملگفتگو با علامۀ محقق، علی دوانی
مرحوم علامۀ محقق، علی دوانی، در 1308 ش./ 1929 م. در روستای دوان از توابع کازرون متولد شد. دوران کودکی و نوجوانی را در زادگاه خود سپس آبادان گذراند و در 1332 ش./1943 م.، برای تحصیل علوم دینی به نجف اشرف رفت و به مدت پنج سال و نیم از درس استادان و فضلای آن دیار استفاده کرد. در بهار 1327 ش./ 1948 م. به ایران آمد و پس از سیر و سیاحت و ازدواج (1328 ش./1949 م.)، در قم سکونت گزید و به ادامۀ تحصیل پ...
متن کاملگفتگو با علامۀ محقق، علی دوانی
مرحوم علامۀ محقق، علی دوانی، در 1308 ش./ 1929 م. در روستای دوان از توابع کازرون متولد شد. دوران کودکی و نوجوانی را در زادگاه خود سپس آبادان گذراند و در 1332 ش./1943 م.، برای تحصیل علوم دینی به نجف اشرف رفت و به مدت پنج سال و نیم از درس استادان و فضلای آن دیار استفاده کرد. در بهار 1327 ش./ 1948 م. به ایران آمد و پس از سیر و سیاحت و ازدواج (1328 ش./1949 م.)، در قم سکونت گزید و به ادامۀ تحصیل پردا...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 11 شماره 42
صفحات 123- 138
تاریخ انتشار 2015-10
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023