مبانی کلامی «شرح التعرف»: اشاعره و ماتریدیه
نویسندگان
چکیده مقاله:
کتاب «شرح التعرف لمذهب التصوف»، اثر مستملی بخاری، ازجملة نخستین آثار صوفیانة فارسی است که صبغة کلامی، ابعاد عرفانی و صوفیانة آن را تحتالشعاع قرار داده است. علیرغم جایگاه بلند این اثر در میان متون طراز اول متصوفه، تاکنون دربارة مبانی اعتقادی و جوانب کلامی آن پژوهش درخورِ اعتنایی به سامان نرسیده است. در این مقاله نشان دادهایم که وجهة نظر کلامی مؤلف و طرز استدلال و استنتاج وی در موارد متعدد -برخلاف آنچه در نگاه نخست به نظر میرسد- با مبانی و معتقدات اشاعره قابل انطباق نیست و قراین و شواهد گونهگون متنی، تأمل در جغرافیای تألیف کتاب و غلبة اعتقاد به مبانی و معتقدات کلامی ماتریدیه، در میان علمای ماوراءالنهر، مؤید آن است که مستملی در تألیف کتاب خویش، در عین استقلال رأی، از دیدگاه کلامی ماتریدیه بیش از اشاعره متأثر بوده است.
منابع مشابه
بررسی جریانهای کلامی اثرگذار بر التعرف کلابادی
Although Abu-Bakr Muhammad al-Bukhāri Kalābadi (about 385 AH), the Hanafi jurist and mystic of the fourth century, has a mystical personality, but in the book "AlTa'aruf li-Madhhab ahl al-Taṣawwuf", took a special view on the theological issues. For example, he has been studied the problem of seeing God and dispensation in the same way as Abulghāsim Hakim, the forerunner of the Sunni ...
متن کاملرویکرد شرح التعرف به داستان حضرت آدم(ع)
اهل معرفت در تدوین آثار خود از قرآن بسیار استفاده کرده و به تناسب موضوع، بهصورت آشکار و پنهان، آیات، داستانها، واژهها و اصطلاحات آن را بهمنظور استناد و استشهاد و معمولاً با دیدگاهی تأویلی در متن خود آوردهاند. از میان داستانهای قرآنی، ماجرای خلقت آدم (ع)، نقض نهی او، راندهشدنش از بهشت و توبهکردن او و نقض امر شیطان در سجدهکردن بر آدم، ابوالبشر ازجمله برجستهترین مواردی است که با رویکردی تأ...
متن کاملبررسی رویکرد کلامی اشاعره و معتزله به چیستی کلام الهی
بر اساس یکی ازگزارشهای تاریخی، ظهور دانش کلام با پرسش از کیفیت کلام الهی آغاز و این دانش به این نام، نامبردار گردید. هنگامی که برخی از اندیشمندان مسلمان بر حدوث کلام الهی و برخی بر قدمت آن اصرار ورزیدند، گروهی عنوان متکلم را بر ذات حق روا دانستد و گروهی که حقیقت کلام را ترکیب آواها و حروف و قطع و وصل آنها برشمرده اند، اطلاق این وصف را بر خداوند سبحان جایز ندانستند، زیرا با پذیرش این باور، لازم...
متن کاملبررسی رویکرد کلامی اشاعره و معتزله به چیستی کلام الهی
بر اساس یکی ازگزارش های تاریخی، ظهور دانش کلام با پرسش از کیفیت کلام الهی آغاز و این دانش به این نام، نامبردار گردید. هنگامی که برخی از اندیشمندان مسلمان بر حدوث کلام الهی و برخی بر قدمت آن اصرار ورزیدند، گروهی عنوان متکلم را بر ذات حق روا دانستد و گروهی که حقیقت کلام را ترکیب آواها و حروف و قطع و وصل آنها برشمرده اند، اطلاق این وصف را بر خداوند سبحان جایز ندانستند، زیرا با پذیرش این باور، لازم...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 49 شماره 2
صفحات 279- 297
تاریخ انتشار 2016-09-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023