مبادی طرحی نو در خوانش عجایب‌نامه‌ها

نویسنده

  • فاطمه مهری استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید بهشتی
چکیده مقاله:

موضوع این نوشتار، آن دسته از متون کهن هستند که آنها را با عنوان «عجایب‌نامه»‌ می‌شناسیم. این دسته متون که تاکنون کمتر بدان‌ها پرداخته شده است، در برخی پژوهش‌های ادبی، با استفاده از نظریۀ تزوتان تودوروف (نظریه‌پرداز ساختارگرای فرانسه‌زبان) دربارۀ ژانر فانتاستیک، بازخوانی و به‌عنوان ژانری ادبی که با برخی از مفاهیم نظریۀ تودوروف همخوانی دارد، معرفی شده‌اند، امّا این پ‍‍ژوهش‌ها دچار تناقض‌های روش‌شناختی‌ای هستند که به‌سبب خلط برخی مفاهیم یا به دلیل بی­دقّتی در مفاهیم به‌وجودآمده‌اند و موجب بدخوانی عجایب‌نامه‌ها و کژنمایی ماهیّت آنها شده‌اند. هدف ما در این مقاله آن است که با تدقیق در یکی از مفاهیم بنیادینی که در تعریف عجایب‌نامه‌ها نقش عمده دارد، مسیری تازه‌ برای ارائۀ خوانشی متفاوت از این متون بگشاییم و چرایی اهمیّت مسئلة «روش» را در نوع نگاه به آنها نشان دهیم. این مفهوم بنیادین، «علم» است. در این مقاله نشان داده‌ایم بسته به تصویری که از علم ترسیم می‌کنیم، می‌توان عجایب‌نامه‌ها را به شیوه‌‌ای متفاوت خواند. یکی از نکات مهم در این خوانش، لزوم توجّه به تطوّر و تحوّل مفاهیم است. به­این­ترتیب، برخورداری از نگاهی تاریخی که متون را در زمینه و فضای تاریخی پیدایش و شکل‌گیری آنها بررسی کند، به نکته‌ای کلیدی در فهم ماهیّت آنها تبدیل می‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

طرحی نو در طبقه بندی علوم

طبقه بندی علوم همواره مورد توجه فلاسفه و دانشمندان بوده و هست . بسیاری از بزرگان دینی و غیر دینی هم در این باب داد سخن داده اند . در قرون اخیر ‘فرهنگ نویسی نیزناگزیر به مسئله تقسیم بندی و طبقه بندی علوم پرداخته است . در این طرح با استفاده از تجارب قبلی ‘طرحی جدی و با اتکا و استناد به آیات قرآن مجید داده شده است . این طرح عمدتأ ‘ به تقسیم بندی دوگانه توجه کرده و تا چند رده همین روش را حفظ کرده ا...

متن کامل

طرحی نو در اندازیم

این رساله در چهار فصل تنظیم گردیده است .فصل اول شامل : مازندران در تاریخ و آشنایی با ظروف سفالین مازندران میباشد.در فصل دوم، نساجی ایران در ادوار مختلف تاریخ مورد بررسی قرار گرفته.در فصل سوم کارخانه نساجی مازندران "شماره"2 تکنیکهای چاپ درکارخانه، بررسی کیفیت منسوجات نساجی شماره 2، بررسی طرح مرب به سالهای قبل از 57 ارائه گردیده و درفصل چهارم مطالبی با عنوان: طرحی نو در اندازیم و تجزیه عناصر چند ...

15 صفحه اول

طرحی نو در طبقه بندی علوم

طبقه بندی علوم همواره مورد توجه فلاسفه و دانشمندان بوده و هست . بسیاری از بزرگان دینی و غیر دینی هم در این باب داد سخن داده اند . در قرون اخیر ‘فرهنگ نویسی نیزناگزیر به مسئله تقسیم بندی و طبقه بندی علوم پرداخته است . در این طرح با استفاده از تجارب قبلی ‘طرحی جدی و با اتکا و استناد به آیات قرآن مجید داده شده است . این طرح عمدتأ ‘ به تقسیم بندی دوگانه توجه کرده و تا چند رده همین روش را حفظ کرده ا...

متن کامل

خوانش حماسۀ نو در عاشقانه‌های مهدی اخوان‌ثالث

چکیده     اخوان‌ثالث شاعری است  که به حق لقب حماسه‌سرای نوپرداز در کنار شاعرانی چون شاملو و سیاوش کسرایی را به خود اختصاص داده است. زبان حماسی او خاصّ خودش می‌باشد که تلفیقی از حماسه کهنه و نو است و نشان از تسلّط او بر متون نظم و نثر قدیم و جدید دارد. در این مقاله آثار او در شش بخش «واژگان و ترکیب‌ها، ساختار، صحنه و فضاسازی، زینت‌ها، روحیه‌سازی و لحن و اسطوره» و شانزده قسمت «به‌گزینی واژگان و اصط...

متن کامل

نظام فلسفی بابا افضل: طرحی نو در فلسفه اسلامی‌- ایرانی

سده ششم را در تاریخ فلسفه اسلامی-ایرانی می‌توان نقطة عطفی به‌‌‌‌‌‌شمار آورد، در این سده فلسفه با ‌قرائت مشائی آن که در آثار فارابی و به ‌ویژه ابن‌سینا ساخته و پرداخته شده بود، در مواجهه با انتقادات شدید غزالی دچار رکود شد و رفته‌رفته زمزمه تفکرات فلسفی تازه‌ای در قالب‌هایی غیر از نظام ارسطویی‌- ابن‌‌‌‌‌‌سینایی از جانب کسانی مانند شیخ‌ شهاب‌الدین سهروردی به گوش می‌رسید. یکی از اندیشمندان ایرانی ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 1

صفحات  97- 113

تاریخ انتشار 2018-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023