ماگماتیسم اردوویسین-دونین در شمال شاهرود: شاهدی بر کافت‌زایی طولانی مدت پالئوتتیس در البرز شرقی
نویسندگان
چکیده مقاله:
یکی از ویژگی‌های واحدهای سنگی اردوویسین تا دونین در نواحی شمال شاهرود، حضور حجم زیادی از سنگ‌های آذرین با ترکیب بازالتی به شکل دایک، سیل و گدازه در درون آنها است. بیشترین حجم این سنگ‌های آذرین به طور عمده در مجموعه بازالتی سلطان‌میدان قرار دارد که با ضخامتی در حدود 1000 متر به شکل جریان‌های متعدد گدازه بازالتی، آگلومرای بازالتی، توف و چندین میان‌لایه رسوبی در بازه زمانی اردوویسین فوقانی تا ابتدای سیلورین پایانی تشکیل شده است. تکتونیک کششی فعال حاکم بر منطقه و ایجاد گسیختگی‌های شدید در سنگ‌کره قاره‌ای در این بازه زمانی منجر به کاهش ناگهانی فشار وارد بر ستون‌های گوشته‌ای درحال صعود و فراهم شدن شرایط برای ذوب بخشی وسیع و ایجاد حجم زیاد ماگمای بازالتی شده است. شواهد ژئوشیمیایی نشان می‌دهد که ماگماهای بازالتی ایجاد شده در بازه زمانی اردوویسین-دونین دارای ماهیت انتقالی تا آلکالن است و از یک ستون گوشته‌ای غنی‌شده درحال صعود در یک جایگاه کششی کافت درون قاره‌ای برخاسته‌اند. ماهیت و جایگاه زمین‌ساختی این ماگماتیسم بازالتی طی پالئوزوئیک زیرین-میانی بیانگر تداوم حرکات کششی طولانی مدت مرتبط با مراحل آغازین کافت‌زایی پالئوتتیس در شمال ایران است.
منابع مشابه
ماگماتیسم اردوویسین-دونین در شمال شاهرود: شاهدی بر کافت زایی طولانی مدت پالئوتتیس در البرز شرقی
یکی از ویژگی های واحدهای سنگی اردوویسین تا دونین در نواحی شمال شاهرود، حضور حجم زیادی از سنگ های آذرین با ترکیب بازالتی به شکل دایک، سیل و گدازه در درون آنها است. بیشترین حجم این سنگ های آذرین به طور عمده در مجموعه بازالتی سلطان میدان قرار دارد که با ضخامتی در حدود 1000 متر به شکل جریان های متعدد گدازه بازالتی، آگلومرای بازالتی، توف و چندین میان لایه رسوبی در بازه زمانی اردوویسین فوقانی تا ابتد...
متن کاملمحیط زمین‌ساختی و ویژگی‌های خاستگاه سنگ‌های آذرین سازند ابرسج (اردوویسین فوقانی)، البرز شرقی، شمال شاهرود
Outcrops of the Upper Ordovician igneous rocks, as basaltic lava and microgabbroic dyke and sill, present within the Abarsej and Ghelli formations in north and southwest of Shahrood. These rocks have basaltic, trachybasaltic and basaltic trachyandesitic composition with alkaline nature. Their parallel patterns on the primitive mantle and chondrite normalized spider diagrams indicate the common ...
متن کاملماگماتیسم بازالتی پرمین البرز مرکزی: شاهدی بر حاشیه قاره‌ای غیرفعال جنوب پالئوتتیس
منطقه بررسی‌شده در البرز مرکزی (شمال‌خاوری بلده) واقع شده است. ماگماتیسم پرمین در این منطقه بهصورت واحدی بازالتی میان سازند روته- نسن رخنمون دارد. از دیدگاه سنگنگاری، سنگ‌های بازالتی از گروه پلاژیوکلاز- فیریک‌ها هستند و از دیدگاه زمینشیمیایی، سرشت آلکالن سدیک نشان می‌دهند. در الگوی عنصرهای خاکی نادر بهنجارشده به ترکیب کندریت، نسبت‌های (La/Sm)N از 95/1 تا 62/4، (Sm/Yb)N از 23/4 تا 45/5، (La/Y...
متن کاملزیستچینهنگاری و زیست‌رخساره‌های کنودونتی نهشته‌های دونین پسین- کربنیفر پیشین در برش چلچلی- شمال غرب شاهرود (البرز شرقی)
برش چلچلی در حدود 70کیلومتری شمال غرب شاهرود در مسیر جادة شاهرود- گرگان (توسکستان) و حدود 5کیلومتری شرق روستای چهارباغ برای بررسی گذر دونین- کربنیفر و تغییرات فونای کنودونتی ارزیابی شد. ضخامت رخنمون بررسی‌شده، 397 متر و شامل 182 متر از بخش بالایی سازند خوش ییلاق و 215 متر از سازند مبارک است که درمجموع 11 واحد سنگی تفکیک و تعداد 40 نمونه به وزن حدود 4- 5 کیلوگرم عمدتاً از واحدهای سنگ آهک برداشت ش...
متن کاملژئوشیمی و سنگ‌زایی بازالتهای سازند ابرسج (اردوویسین بالایی)، البرز شرقی، شمال شاهرود
بهرغم کمیابی سنگ‌های اردوویسین در ایران، رخنمونهای قابل‌توجهی از آنها با عنوان سازندهای آبستو، ابرسج و قلی در شمال و جنوب غرب شاهرود وجود دارد. در سازندهای ابرسج و قلی، رخنمونهای پراکندهای از سنگ‌های بازالتی دیده میشود که تاکنون مطالعه نشدهاند. این بازالتها حاصل برون‌ریزی اولین ماگماهای تولید شده در خلال آغاز حرکات کششی و کافت‌زایی دیرینه‌تتیس در البرز شرقی هستند. این‌ها شباهت نزدیکی ...
متن کاملژئوشیمی و سنگ‌زایی بازالتهای سازند ابرسج (اردوویسین بالایی)، البرز شرقی، شمال شاهرود
بهرغم کمیابی سنگ‌های اردوویسین در ایران، رخنمونهای قابل‌توجهی از آنها با عنوان سازندهای آبستو، ابرسج و قلی در شمال و جنوب غرب شاهرود وجود دارد. در سازندهای ابرسج و قلی، رخنمونهای پراکندهای از سنگ‌های بازالتی دیده میشود که تاکنون مطالعه نشدهاند. این بازالتها حاصل برون‌ریزی اولین ماگماهای تولید شده در خلال آغاز حرکات کششی و کافت‌زایی دیرینه‌تتیس در البرز شرقی هستند. این‌ها شباهت نزدیکی ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 5 شماره 18
صفحات 105- 122
تاریخ انتشار 2014-10-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023