مؤلفه‌های غیرمنصفانه بودن قرارداد

در حقوق امروز، غیرمنصفانه بودن قراردادها، به مبنایی برای دخالت‌های گسترده‌ی دولت در حقوق قراردادها تبدیل شده است؛ بر این اساس برخی قوانین حمایتی برای حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان و مبارزه با سوءاستفاده از موقعیت مسلط اقتصادی و اقدامات ضدرقابتی، وضع شده‌اند. اما مؤلفه‌های غیرمنصفانه بودن قرارداد، آن‌چنان که اهمیت آن اقتضا می‌کند، شفاف نیست. این نظام‌های حقوقی، رویکردهای متفاوتی را برگزیده‌اند. نظام حقوقی آمریکا، نظریه‌ی کلی غیرمنصفانه بودن قراردادها را ارائه نموده است؛ در برخی از قوانین کشورهای اروپایی، سیستم مصداقی و عملیاتی، جایگاه خاصی دارد که در آن، به بیان جزیی‌تر و مصادیق خاص قراردادهای غیرمنصفانه، پرداخته شده است؛ اما در نظام حقوقی ایران، مؤلفه‌های این موضوع منقح نیست؛ به نحوی که، با بررسی قوانین مختلف صرفاً می‌توان به برخی از این مصادیق دست یافت؛ امری که مستلزم اتخاذ موضعی صریح از سوی قانونگذار ایران در تبیین مفهوم غیرمنصفانه بودن قرارداد و تعیین ضوابط، مؤلفه‌ها و مصادیق بارز آن است.