لقب و لقب گذاری در ایران

لقب (پاژنام) اسمیست غیر از نام اصلی که حاوی مدح یا ذمی باشد, مثل حکیم الممالک. لقب گذاری درایران پیش از اسلام نیز رایج بود. به عقیدهء هندوشاه نخجوانی این روش نامگذاری در دوران آل بویه و سلجوقیان در میان عربها هم رواج یافت و بعدها در ایران جانشین کینه گذاری که شیوه ای عربی بود گردید. لقب گاهی عام است وهمانند عنوان و منصب به اشخاص گوناگون داده می شو د. مانند "امیرالشعراء" و گاهی خاص است مثل "ذوالریاستین " که "فضل بن سهل سرخسی " بدان شهرت یافت. بیشتر لقبها از نظر ساختمانی، مرکب اضافی "ال " دار "ذواللام " هستند که در دستور فارسی، آنها را باید صفت مرکب وابستگی غیر فعلی اسنادی گرفت. اگر لقب پیش از اسم اصلی قرارگیرد، شاخص یا شبه بدل اسم است. لقب گاهی جانشین نام اصلی میگرددکه میتوان آن را "نام فرعی " نامید.