لقب سازی های سیاسی فرودستان در دورۀ قاجاریه،عصر پیشامشروطه

نویسنده

  • مهدی میرکیایی گروه تاریخ،دانشکده ادبیات و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی،تهران،ایران
چکیده مقاله:

لقب سازی برای نخبگان حاکم یکی از جلوه های منازعۀ سیاسی بین فرودستان و ارباب قدرت در عصر پیشامشروطه به شمار می رود. توده ها که تلاش می کردند روایت رسمی حکومت را درباره وضعیت کشور،در حوزه های مختلف نفی کرده یا زیر سوال ببرند در واکنش به القاب اغراق آمیزی که حکومت قاجاریه برای اجزا و عناصر خود در نظر می گرفت، لقب های تحقیرآمیزی را منتشر می کردند که ظرافت، طنزآمیزی و بداعتشان مخاطب را به انتقال سریع آن به دیگران تشویق می کرد. این القاب، بخشی از روایت فرودستان از وضعیت کشور و زمامداران بود که در واکنش به روایت رسمی حکومت شکل می گرفت. عامه با ساختن این القاب، ادعای آبادانی کشور و اقتدار حکومت را نفی می کردند؛ اما تاکید بیشتری بر رد برتری ذاتی و سیادت نخبگان حاکم بر فرودستان داشتند و با ساختن القاب سیادت ستیز، سلطۀ منزلتی فرادستان را به چالش می کشیدند. چهارچوب مفهومی پژوهش، نظریۀ روایت های نهانی جیمز سی. اسکات است که در نظریه خود به صورت بندی کنش سیاسی توده ها در دوره هایی که به دور از شورش و اعتراض خشونت بار ، قدرت را به صورتی تلویحی نفد می کنند، پرداخته است. پیش از این پژوهشی تحلیلی در این ارتباط انجام نشده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نقد دولت در ترانه‌های عامیانۀ دورۀ قاجاریه، عصر پیشامشروطه

نقد دولت و نخبگان حاکم بخش مهمی از حیات سیاسی توده‌ها را تشکیل می‌دهد؛ اما کنش سیاسی فرودستان در عصر پیشامشروطه، به جز موارد نادر شورش و بلوا، در فرهنگ عامیانۀ آنها بازتاب یافته است. در این میان، ترانه از متداول‌ترین قالب‌های ادبی فرهنگ عامیانه بود. توده‌ها مجبور بودند برای مصون ماندن از تعرض ماموران دولت، اعتراض یا دیدگاه سیاسی خود را با استتارهای ساده یا پیچیده در سطح جامعه مطرح کنند. ظرفیت‌ه...

متن کامل

لقب و لقب گذاری در ایران

لقب (پاژنام) اسمیست غیر از نام اصلی که حاوی مدح یا ذمی باشد, مثل حکیم الممالک. لقب گذاری درایران پیش از اسلام نیز رایج بود. به عقیدهء هندوشاه نخجوانی این روش نامگذاری در دوران آل بویه و سلجوقیان در میان عربها هم رواج یافت و بعدها در ایران جانشین کینه گذاری که شیوه ای عربی بود گردید. لقب گاهی عام است وهمانند عنوان و منصب به اشخاص گوناگون داده می شو د. مانند "امیرالشعراء" و گاهی خاص است مثل "ذوال...

متن کامل

مسأله ی عاملیت سیاسی فرودستان در تاریخ فرهنگی: یک مطالعه ی مقایسه ای

در تاریخ فرهنگی کلاسیک، نخبگان کارگزاران فرهنگ و سیاست قلمداد می‌شدند و ازاینرو در این نوع تاریخ‌نگاری، جریان‌های فرهنگی-سیاسی برآمده از مردمان عادی را جریان‌هایی مستقل از فرهنگ تولیدیِ نخبگان نمی‌دانستند. با این حال، یکی از مهمترین جهت‌گیری‌های تاریخ فرهنگی جدید، تغییر موضوع مطالعه از نخبگان به فرودستان و مردمان عادی است.هدف از مقاله حاضر پاسخ بدین پرسش است که چگونه در تاریخ فرهنگی جدید، مردمان...

متن کامل

روایتِ تاریخ در مطالعات فرودستان (استراتژی‌ها و سیاست نوشتارِ تاریخِ فرودستان)

تاریخ به‌مثابه تخاصم روایی معرفت‌شناسی اصلی در مطالعات فرودستان است. این پروژۀ تاریخ‌نگارانه،‌ ملهم از میراث سیاسی اندیشه و سیاست پسااستعمارگری، از سویی به‌دنبال نقد روایت‌های تاریخی مسلط استعمار، امپریالیسم و ملی‌گرایی است و از سوی دیگر، با به‌چالش کشیدن گفتمان‌های تاریخ‌نگارانۀ مذکور، تعهد سیاسی خود را در بازنویسی تاریخ فرودستان در لابه‌لای سطور و سکوت آرشیوها تعریف می‌کند. هدف مقالۀ حاضر، مر...

متن کامل

وضعیت سیاسی خراسان در دورۀ جانشینان نادر

چکیده. وضعیت سیاسی خراسان در دورۀ جانشینان نادر یکی از کتاب های چاپ شده در حوزه تاریخ است که به عنوان یک اثر پژوهشی در باب تاریخ نواحی شرقی ایران، در عهد فترت بین نادرشاه و قاجاریه، تألیف شده است. به رغم اهمیت موضوع و ضرورت پژوهش در این باب، و با توجه به ویژگی هایی که لازمۀ یک اثر پژوهشی است، برخی نارسایی ها در متن دیده می شود که از جملۀ آن می توان به ناهماهنگی عنوان و محتوا، ابهام در مسئله، عد...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 11  شماره 3

صفحات  1- 18

تاریخ انتشار 2019-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023