لغزش کتاب معرفه الحدیث در باب روایات فضل بن شاذان

در تألیفات شیخ صدوق (م381 ق) به ویژه من لایحضره الفقیه، علل الشرایع و عیون اخبار الرضا (ع) به نقل های متعدد " فضل بن شاذان نیشابوری" (م260ق) از امام رضا (ع) بر میخوریم. در سده های گذشته، همه پژوهش گران علوم اسلامی به ویژه فقیهان، با اقبال گسترده و دل مشغولی وافر، به آن اخبار استدلال و در بسیاری مسائل فقهی دستمایه  خویش قرار داده اند . حدود 350 موضع از موسوعه وسائل الشیعه که از منابع پایه ای استنباط است، نقل " ابن شاذان" از آن حضرت گزارش شده است. حدیث پژوه معاصر " محمد باقر بهبودی" با استناد به رجال کشی و طوسی، " فضل " را متولد پس از شهادت آن حضرت می داند و برای همین آن روایات را فاقد اعتبار سندی خواند. به نظر وی مسئولیت استناد نقل " فضل " از امام رضا (ع) بر عهده " علی بن محمد بن قتیبه " است که فردی "کاذب" ، "مزور" و " ملفق" بود.       نویسنده این جستار با کند و کاو در آن دو کتاب رجالی و لحاظ کردن پاره ای قرائن تاریخی و بررسی برخی از اساتید و شاگردان " ابن شاذان " به نتیجه ای متقابل  رسید  و او را متولد حدود سال 180 هجری و پیشتر از آن می داند که در نتیجه می توانست از ان حضرت روایت  کند.