فناوری اطلاعات، ارتباطات و سیاست

موضوع بررسی تأثیر متقابل فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT)[1] و برخی دستاوردهای آن بر حوزۀ سیاست[2] در کشور ما بسیار تازه است و جستجوهای هوشمندانه در سایت‌های اینترنتی نیز گواهی بر این مدعاست که حتی در کشورهای پیشرفتۀ صنعتی که پیش‏قراولان عرصۀ فناوری هستند، بررسی این تأثیر به حوزه‏های بسیار محدودی مانند رأی‏گیری الکترونیکی و برگزاری انتخابات مکانیزه، افزایش دسترسی توده‏ها به اطلاعات سیاسی و... منحصر شده است. بررسی همه‏جانبۀ این موضوع نیازمند تخصص‏های بین‏دیسیپلینی است. این مقاله به مثابه گامی نخست به طرح نظری همین بحث می‌پردازد و تلاش می‌کند تأثیر متقابل «فناوری اطلاعات و ارتباطات» را بر مهم‌ترین عنصر عرصۀ سیاست، یعنی «دولت»[3] و نیز بر حوزۀ «توسعۀ سیاسی»[4] و پیش‌نیازهای آن مطالعه نماید. بنابراین کنکاش و جستجوی رابطۀ احتمالی بین این مقوله‌ها و چگونگی آن، مسئله و هدف اصلی این نوشته است و نگارنده ضمن تأکید بر اهمیت بررسی این موضوع، وجود رابطه مثبت بین این مفاهیم سه‌گانه را مهم‌ترین یافتۀ نوشتۀ خود معرفی می‌‌کند و نشان می‌دهد که چگونه توسعۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌تواند به کارکردهای اساسی دولت در جامعه مدد رساند، فرایند توسعۀ سیاسی را تسهیل نماید و در نتیجه توسعۀ مستمر و پایدار خود را نیز تضمین کند. 2. Information, Communication & Technology (ICT) 3. Politics 4. State 5. Political Development