فرهنگ عامه در مقامات بدیع الزمان همدانی

مقامه یکی از شکل های بیانی رایج ادبیات عرب است که در قرن چهارم هجری به دست بدیع الزمان همدانی ساختاری منظم یافته و در فرهنگ و ادبیات جامعه ی اسلامی آن روزگار از پایگاه و ارج ویژه ای برخوردار بوده است . در این جستار به فرهنگ و ادبیات و اندیشه هایی پرداخته شده است که می توان گفت درون مایه ی بیشتر مقامات بدیع الزمان بر اساس آنها شکل گرفته است. بسیاری از مقامه نویسان، از این قالب بیانی ، برای ترویج آراء و اندیشه های خاص خود بهره برده و با این ابزار به خلق آثار ارزنده ای در این زمینه پرداخته اند، اما در آثار فرهنگ عامه به گونه ای که در مقامات بدیع الزمان مشهود است ، چندان جلوه ای ندارد. بدیع الزمان همدانی گذشته از موضوع های اصلی مقامه ها در اندرون حکایات به طرح موضوعات اجتماعی و فرهنگ عامه ی روزگار خود پرداخته که ذهن هر خواننده ای را به خود می کشد و انگیزة وی را برای تحقیق و مطالعه در این مقامات بیشتر می کند. به عنوان مثال بدیعالزمان در مقامات خود از مراسم خواستگاری، تشیع جنازه ، نوع برخوردها به هنگام دیدار، هجو و مدح و گدایی پرده برداشته و با آوردن نام های جانوران و درختان مختلف به غنای این اثر ادبی افزوده است .