فرهنگ اسلامی در دنیای متغیر

نصّ کتاب و سنت ثابت، ولی معنای آن متحرک است و همین امر به ما اجازه می‌دهد که در فهم کتاب و سنت دست به اجتهاد بزنیم. وقتی موضوع فرهنگ اسلامی مطرح می‌شود، منظور تمام میراث کتاب و سنت به‌عنوان دو نصّ مقدس و اجتهادات مجتهدان و عملکرد مسلمانان در همۀ عرصه‌های زندگی است. در چنین فضایی می‌توان از فرهنگ اسلامی در دنیای متغیر حرف زد و به میراث دینی به‌جامانده پرداخت؛ زیرا هدف به پویش واداشتن فرهنگ اسلامی در دنیای متغیر است و لازم است به‌عنوان عامل فرهنگی کارآمدی ازجمله عناوین فرهنگی جهانی مطرح شود. ارزش فرهنگ اسلامی که کتاب و سنت آن را تعیین کرده، این است که فرهنگ اسلامی فرهنگ گفتمانی است و قرآن نیز کتاب گفت‌و‌گوست. روش قرآنی انسان‌ها را به گفت‌و‌گو با یکدیگر فرامی‌خواند؛ حال‌ آنکه مشکل انسان‌ها این است که هرکسی فقط با خودش گفت‌و‌گو می‌کند و سعی نمی‌کند خط فکری دیگران را درک کند. در دنیای متغیر امروز، فرهنگ اسلامی هنوز هم از فرصت‌های زیادی برای رو‌به‌رو شدن با فرهنگ‌های دیگر برخوردار است. خلاصۀ کلام اینکه، دنیا درحال تغییر است و عرصه‌های آن چه در مسائل علمی و چه شیوه‌های تربیتی و فناوری یا مسائل تشکیلاتی، ابزارهای معلوماتی و اطلاع‌رسانی و نظایر آن هیچ مشکلی با اسلام ندارد.