عوامل پیش بینی کننده مصرف سیگار در بزرگ‌سالان شهر اراک بر اساس الگوی فرانظری

زمینه و هدف: برای طراحی مداخلات مؤثر برای کاهش استعمال سیگار لازم است عوامل مؤثر بر این رفتار شناخته شود. هدف این مطالعه بررسی عوامل پیش‌بینی‌کننده مصرف سیگار در افراد بزرگ‌سال شهر اراک بر اساس الگو فرانظری بود. مواد و روش‌ها: این مطالعه مقطعی- تحلیلی بر روی 328 فرد سیگاری بالای 30 سال شهر اراک در سال 1393 انجام شد. نمونه‌ها از سطح شهر به‌صورت تصادفی از روی شماره‌های پرونده خانوار انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه پایا و روا مشتمل بر مشخصات جمعیت‌شناختی و سؤالات مربوط به سازه‌های الگوی فرانظری (مراحل تغییر، فرایندهای تغییر، وسوسه و فواید و مضرات مصرف سیگار) جمع‌آوری و با استفاده از آنالیز واریانس یک‌طرفه، همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تجزیه‌وتحلیل شد. یافته‌ها: بیشتر افراد موردمطالعه (52/7%) در مرحله پیش ­تفکر ترک سیگار بودند. رگرسیون خطی مشخص کرد که متغیرهای مراحل تغییر ( R2=-0.46, p<0/001 )، وسوسه (R2=-0.18, p<0/001)، مضرات مصرف سیگار (R2=-0.12, p<0/001 )، سن شروع مصرف سیگار (R2=-0.14, p<0/006)، فرایند تغییر تسکین نمایشی (R2=-0.12, p<0/015) و تعداد دوستان سیگاری (R2=-0.12, p<0/048 ) پیشگویی‌کننده میزان مصرف سیگار روزانه بودند. این الگو توانست 37% از واریانس میزان مصرف سیگار را پیش‌بینی کند. نتیجه‌گیری: بیشتر افراد موردمطالعه در مرحله پیش‌تفکر ترک مصرف سیگار بودند و با توجه به عوامل پیشگویی‌کننده میزان مصرف سیگار، لازم است برنامه آموزشی مؤثری برای ترک مصرف سیگار طراحی کرد. نوع مطالعه: مطالعه پژوهشی.