عوامل اثرگذار بر پایداری کشاورزی نمونه موردی: گندمکاران عضو تعاونی‌های تولید روستایی استان گلستان

هدف این پژوهش تحلیل عوامل تعیین‌کننده پایداری کشاورزی در بین گندمکاران تحت پوشش تعاونی‌های تولید روستایی استان گلستان است. جامعه آماری این تحقیق را کلیه کشاورزان گندمکار تحت پوشش تعاونی‌های تولید روستایی استان گلستان تشکیل می‌دهند. حجم نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شده است (356n=) و از تکنیک نمونه‌گیری منطبق به انتساب متناسب در بین تعاونی‌ها، برای گزینش تصادفی نمونه‌ها بهره‌گرفته شده است. روایی پرسشنامه تحقیق بر پایه نظرات گروهی از اعضای هیأت علمی و پژوهشگران توسعه پایدار کشاورزی تأمین و پایایی آن نیز با محاسبه‌ ضریب آلفای کرونباخ (74/0) برای سازه‌های اصلی تحقیق مشخص گردید. روش استفاده شده در این پژوهش مبتنی بر تحلیل مجموعه‌ای از متغیرها و شاخص‌ها به‌منظور تببین عوامل مؤثر بر پایداری کشاورزی و شناسایی عامل‌های متمایزکننده سطوح پایداری با استفاده از تکنیک‌های تحلیل عاملی، فریدمن، خوشه‌ای و تشخیصی است. نتایج حاصل از آزمون آماری تحلیل عاملی بیانگر آن است که،عواملی همچون؛ مدیریت منابع تولید، سیستم‌های حمایتی و خدماتی، شرایط محیط زیست و اکوسیستم، مدیریت دانش و آموزش، شرایط اقتصادی و اجتماعی کشاورزی پایدار که مجموعاً 26 متغیر را در برگرفته است، 56/73 درصد واریانس پایداری در بین پاسخگویان را تبیین می‌کنند. نتایج تحلیل خوشه‌ای نیز نشان داد که 88/73 درصد فعالیت‌های زراعی گندم‌کاران جامعه مورد مطالعه در سطح ناپایدار قرار دارند. نتایج تحلیل تشخیصی نیز نشان داد دو عامل"مدیریت منابع تولید کشاورزی پایدار"و "مدیریت دانش و آموزش کشاورزی پایدار" بیشترین اهمیت را در متمایز کردن کشاورزان پایدار و ناپایدار از یکدیگر داشته است.