عربستان سعودی و نظم منطقهای: از هژمونیگرایی تا موازنهسازی
نویسنده
چکیده مقاله:
در حالی که تحولات جهان عرب بعد از آغاز جنبشهای مردمی در سال 2011 در دگرگونی سیاست خارجی عربستان نقش اساسی داشت، به قدرت رسیدن ملک سلمان به عنوان نقطه عطفی مهم در تغییر جهتگیری سیاست خارجی ریاض از رویکردی محافظهکارانه به فعالانه و تهاجمی محسوب میشود. بر این اساس این مساله اهمیت مییابد که عربستان سعودی در شرایط جدید چه اهداف و مطلوبیتهایی را در خصوص نظم منطقه ای دنبال میکند؟ مساله مهم دیگر آن است که عربستان در پیشبرد این اهداف چه ظرفیتها و فرصتهایی را در اختیار دارد یا با چه موانع و چالشهایی مواجه است؟ یافته اصلی مقاله آن است که عربستان اهداف خود در خصوص نظم منطقهای را در سه سطح یا لایه تعریف کرده است که عبارتند از: هژمونیگرایی سخت در محیط پیرامونی یا حوزه شبه جزیره عربی؛ هژمونیگرایی نرم در حوزه جهان عرب و؛ موازنهسازی در سطح خاورمیانه. این کشور از ظرفیتها و فرصتهای مناسبی برای پیشبرد اهداف خود برخوردار است که شامل ظرفیتها یا عناصر قدرت ملی، فرصتهای ناشی از بحران در محیط منطقهای و همچنین روابط و حمایتهای بینالمللی است. اما در مجموع برخی ضعفهای ساختاری، حضور و نقش آفرینی طیف قابل توجهی از بازیگران منطقهای به عنوان رقیب و شکنندگی شرایط و روابط و سرعت تحولات منطقه به عنوان موانع عمده پیش روی رهبران سعودی محسوب می شود.
منابع مشابه
بحران سوریه و سیاست منطقهای عربستان سعودی( 2011 تا 2014)
چکیده با شروع بحران سیاسی در سوریه، بازیگران منطقهای و فرامنطقهای بر اساس منافع خود جهتگیریهای مختلفی را در رابطه با این کشور، که از اهمیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خاصی در منطقه خاورمیانه برخوردار است، اتخاذ نمودهاند. در این میان تلاش پیگیر برخی دولتها برای اعمال فشار و ساقط کردن حکومت اسد، از جلوههای بارز تحولات سوریه محسوب میشود که بر پیچیدگی اوضاع این کشور افزوده است. در میان بازی...
متن کاملفرهنگ استراتژیک عربستان سعودی
با اینکه واقعیتهای ژئوپلیتیک و ملاحظات امنیتی همواره نقش اساسی در تعیین رفتارهای سیاسی و تصمیمات استراتژیک عربستان داشتهاند، اما سیاستمداران سعودی در سالهای اخیر رفتارهایی بروز دادهاند که بیش از آنکه ناشی از این مبانی باشد، متأثر از هنجارهای فرهنگی و مؤلفههای هویتی شکلدهنده به تصمیمات سیاسی و استراتژیک یا به عبارت دیگر «فرهنگ استراتژیک» آنها بوده است. با توجه به اهمیت این موضوع، در این م...
متن کاملتغییر جهت در سیاست خارجی عربستان سعودی: از استراتژی موازنه تا رهبری ائتلاف
این مقاله درصدد به کارگیری نظریه موازنه تهدید استفان والت برای تجزیه و تحلیل سیاست خارجی عربستان سعودی بعد از قیام های عربی(2011) با تاکید بر بحران یمن میباشد. هدف از پژوهش حاضر، اثبات تغییر رویکرد در سیاست خارجی عربستان از استراتژی موازنه سازی به استراتژی رهبری ائتلاف در قالب نظریه موازنه تهدید است. .لذا این سوال مطرح میشود که محیط امنیتی خاورمیانه بعد از قیام های عربی 2011 چه تاثیری بر سیاس...
متن کاملاسرائیل و عربستان سعودی: عصر جدیدی از همکاری دوجانبه.
اگر از گذشته تا به حال، خاورمیانه را در یک کلمه بتوان خلاصه کرد، آن کلمه «بیثباتی» است. در پی تحرکات و تحولات جاری در منطقه، علنی شدن روابط دو کشور در خاورمیانه بیش از سایر اتحادهای منطقهای قابلتوجه است: "رژیم اسرائیل و عربستان سعودی". سؤال اصلی آن است که چقدر رژیم اسرائیل و عربستان توانستهاند در موازنهسازی علیه ایران موفق عمل کنند؟ فرض بر این است؛ آنچه بیشتر از هر چیز دو دولت مذکور ر...
متن کاملصفآرایی عربستان سعودی با اسرائیل از نگاه نظریههای روابط بینالملل
چکیده: با تکیه ملک سلمان بر قدرت در سال 2015 و اعطای ولیعهدی با اختیارات و مسئولیتهای گسترده به فرزندش محمد بن سلمان، که به روی کار آمدن نسل جدیدی از رهبران در این کشور منجر گردید، سیاستهای این کشور در غرب آسیا در ارتباط با اسرائیل از پوسته محافظهکارانه خود خارج و در قالب یک صفآرایی در حال ظهور است. مقاله حاضر با بررسی این صفآرایی از منظر نظریات موازنه قدرت والتز، موازنه تهدید استفن ...
متن کاملنقش هویت در سیاست خارجی عربستان سعودی
تقابل هویتی یکی از منابع اصلی تقابل و تضاد در عرصه سیاست بینالمللی به شمار میآید. به این معنا که وجود اختلاف در هویت کشورها، موجبات تنش بین آنها را فراهم میآورد، در حالی که همگرایی و شباهت بین کشورها میتواند منجر به همکاری شود. مقاله حاضر با درک چنین تناقضی درصدد پاسخ با این سوال است که چرا عربستان سعودی که خود را رهبر جهان اسلام میداند، بارها با قدرت گرفتن کشورها و جنبشهای اسلامگرا در م...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره 3
صفحات 27- 52
تاریخ انتشار 2018-09-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023