ظرفیت‌شناسی مطالعات میان‌رشته‌ای علوم قرآن و حدیث (مطالعۀ موردی تحلیل محتوا)
نویسندگان
چکیده مقاله:
هدف: تکنیک روش تحلیل محتوا از جمله مطالعات میان‌رشته‌ای علوم قرآن و حدیث در دورۀ اخیر است که از حوزۀ علوم اجتماعی به عرصۀ مطالعات قرآنی- حدیثی راه یافته و با هدف ارائۀ چارچوب منسجم و مدل منطقی در مطالعات با شیوۀ تحلیلی- ساختاری، متون دینی را پردازش می‌کند. این مقاله در سه بخش اصلی به معرفی، مبانی و کارکردهای روش تحلیل محتوا در مطالعات متون دینی به عنوان یکی از ظرفیتهای مطالعات میان‌رشته‌ای علوم قرآن و حدیث پرداخته است. روش: این مقاله با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی، ظرفیتها و کارکردهای روش تحلیل محتوا را در مطالعات علوم قران و حدیث بررسی کرده است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: مهم‌ترین یافته‌های این مطالعه از رهگذر استخراج مبانی مطالعات میان‌رشته‌ای تحلیل محتوا این است که روش تحلیل محتوا از دو مبنای خاص روش‌شناختی و معرفت‌شناختی برخوردار است. کثرت‌گرایی و ترکیب همگرایانه از مهم‌ترین مبانی روش‌شناختی روش تحلیل محتواست. همچنین پرهیز از یکسونگری در قبال پدیده‌ها و متون، از جمله مبانی معرفت‌شناختی مطالعات میان‌رشته‌ای تحلیل محتواست. کاربست این روش در متون دینی دارای کارکردهای متنوّعی از جمله تنقیح مطالب، پایایی، تقلیل‌گرایی، نگرش چند سطحی، لایه‌شناسی متون، مقایسۀ متون مشترک و از همه مهم‌تر، تخریج مدل منطقی است که از طریق این کارکردها می‌توان مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم قرآن و حدیث را توسعه و تعمیم بخشید.
منابع مشابه
تحلیل محتوا روشی پرکاربرد در مطالعات علوم اجتماعی، رفتاری و انسانی، با تأکید بر تحلیل محتوای کتاب‌های درسی
چکیده روش تحلیل محتوا یکی از پرکاربردترین روش‌های تحقیق در مطالعات علوم اجتماعی، رفتاری و انسانی است. در نظام آموزشی فعلی کشور، کتاب درسی مهم‌ترین ابزار آموزش و دربردارنده‌ی محتوای برنامه‌های درسی است؛ از این‌رو، بررسی محتوای کتاب‌های درسی، به دلایل مختلف همچون مطابقت با اهداف برنامه‌ی درسی یا شناسایی نقاط قوت و ضعف کتاب‌های درسی، امری ضروری است. این بررسی می‌تواند به روش‌های مختلفی صورت گیرد ...
متن کاملترسیم ساختار دانش در پژوهش‌های علوم قرآن و حدیث ایران با استفاده از تحلیل هم‌واژگانی
هدف: پژوهش حاضر با هدف ترسیم ساختار حوزه علوم قرآن و حدیث ایران در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، طی سال‌های 1385 تا 1394 انجام شده است. روش‌شناسی: این پژوهش از نوع روش‌های کاربردی علم‌سنجی است و با استفاده از تحلیل هم‌رخدادی واژگان انجام شده است. جامعه پژوهش از 3638 مقاله تشکیل شده است که در مجله‌های حوزه علوم قرآن و حدیث ایران منتشر شده و در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام نمایه می‌شوند. برا...
متن کاملنقد و بررسی عناوین مقالات پژوهشی رشتۀ «علوم حدیث» از منظر روش‌شناسی تحقیق (مطالعۀ موردی مجلۀ علمی ـ پژوهشی علوم حدیث)
چکیده یکی از معیارهای مهم در ارزیابی مقالات علمی، اعم از پژوهشی و ترویجی، انتخاب عنوان مناسب است. صاحب‌نظران روش‌شناسی پژوهش‌های علمی، معیارهایی از قبیل جزئی بودن، گویایی، جذابیت، اختصار، دقت و تازگی را برای عناوین مقالات پژوهشی برشمرده‌اند که پای‌بندی به این معیارها در انتخاب عناوین مقالات پژوهشی ضروری است. مقاله حاضر، برای یافتن پاسخ این مسئله که نویسندگان و داوران مقالات علمی در حوزه دین‌پ...
متن کاملآسیبشناسی مطالعات گردشگری در فصلنامه پژوهش‌های روستایی: کاربست تحلیل محتوا
پژوهش حاضر با هدف آسیب‌شناسی پژوهش‌های گردشگری در فصلنامه پژوهش‌های روستایی انجام پذیرفت. روش پژوهش به لحاظ ماهیت، کیفی، ازنظر هدف و نوع، کاربردی و با رویکرد تحلیل محتوای اسناد بود. جامعه آماری پژوهش، مقاله‌های حوزه گردشگری در فصلنامه پژوهش‌های روستایی به تعداد 38 مورد بود که با استفاده از رویکرد تمام‌شماری تمامی مقالات در تحلیل شرکت داده شدند. برای تعیین شاخص‌های تحلیل محتوا، در ابتدا، با مطا...
متن کاملمطالعات بین‌المللی در ایران: مطالعۀ موردی مقاله‌های مجلۀ دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
بررسی و ارزیابی رشتۀ روابط بین‌الملل همواره نگاه اندیشمندان و پژوهشگران این رشته را در سراسر جهان به خود جلب کرده است. از ابعاد مهم این ارزیابی، تولید دانش بومی روابط بین‌الملل است که افزون‌بر اندیشمندان این حوزه، توجه سیاست‌گذاران را هم به خود معطوف داشته است. در ایران نیز در سال‌های اخیر لزوم توجه به دانش بومی روابط بین‌الملل احساس شده است. هدف این مقاله، بررسی وضعیت پژوهش در رشتۀ روابط بین...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 23 شماره 81
صفحات 624- 603
تاریخ انتشار 2020-02-20
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023