طعمه‌خواری گرگ (Canis lupus) از دام اهلی و اثر آن بر نگرش و اقتصاد مردم محلی در پناهگاه حیات وحش انگوران، استان زنجان

گرگ Canis lupus در ایران به ‌واسطه طعمه‌خواری از دام‌اهلی، از دیرباز در تعارض با دام‌داران سنتی قرار داشته‌است. از این‌رو نگرانی‌هایی نسبت به پیامدهای منفی این تقابل بر بقای بلندمدت جمعیت‌های گرگ در کشور وجود دارد. مطالعه حاضر در فاصله مهر 1388 تا خردادماه 1390 با هدف ارزیابی تعامل گرگ و مردم محلی در پناهگاه حیات وحش انگوران انجام گرفت. به‌منظور ارزیابی نگرش مردم محلی نسبت به گرگ و بررسی خسارت‌های ناشی از این گوشت‌ خوار، به‌ کمک پرسشنامه‌های تخصصی با 100 نفر از ساکنان مصاحبه شد. سپس این داده‌ها با نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل سرگین‌های جمع‌آوری‌شده گرگ از منطقه مورد مطالعه، مقایسه شد. 63% افراد مصاحبه‌شده، تجربه حمله گرگ به دام‌های خود را در فاصله این مطالعه داشتند. با وجود آن‌که 59% دام‌داران شرکت‌کننده در این مطالعه، گرگ را دشمن اصلی دام خود می‌دانستند؛ مجموع ضرر نقدی واردآمده از سایر عوامل (مانند بیماری و حوادث) به دام آن‌ها بیش از 3/5 برابر تلفات ناشی از حملات گرگ بود. هم‌چنین تجزیه و تحلیل 20 سرگین گرگ نشان داد که غذای اصلی گرگ‌های پناهگاه حیات وحش انگوران در بازه این مطالعه، گراز (61/3% زی‌توده مصرفی) بوده‌ است. بقایای دام اهلی نیز در سرگین‌ها قابل توجه بود (41/4% زی‌توده مصرفی). در مجموع به نظر می‌رسد که تعارض‌گرگ با مردم محلی ساکن در پناهگاه حیات وحش انگوران در سطح بحرانی قرار نداشته‌است. با این‌وجود، باید اقدامات مدیریتی در جهت کاهش تنش دام‌داران با گرگ در نظر قرار گیرد.